Resmi Gazete’de yer alan karara göre başvurucu, 2015’te Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) yazı yazarak Kosova’da bir yükseköğretim kurumu olan Iliria Kraliyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitimini tamamlamak istediğini belirtti ve mezun olması halinde üniversitenin YÖK tarafından tanınırlığının bulunup bulunmadığını sordu.
YÖK’ten olumlu cevap almasının ardından okula kaydını yaptıran başvurucu, mezun olduktan sonra denklik almak istedi. YÖK ise başvurucunun, Kosova’da kaldığı sürenin hukuk eğitimi için yeterli olmadığını belirterek denklik vermedi.
Bunun üzerine idare mahkemesinde dava açan başvurucunun davası reddedildi.
Ret kararının ardından başvurucu, eğitim hakkının ihlal edildiğini ileri sürerek Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yaptı.
Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, hak ihlali başvurusunu reddetti.
Anayasa Mahkemesi’nin kararında, başvurucunun ilgili üniversiteyi devam zorunluluğu bulunmadığı için seçtiğini ifade ettiği ancak başvurucunun denklik talebinde bulunduğu eğitim türünün örgün eğitim olduğu kaydedildi.
“Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği”nde, örgün ve uzaktan eğitime ilişkin usul ve esasların ayrı ayrı düzenlendiğine işaret edilen kararda, örgün eğitimde öğrencilerin eğitim-öğretim süresince ders ve uygulamalara fiziken devam etme zorunluluğu bulunduğu bildirildi.
YÖK PASAPORTA BAKARAK KARAR VERECEK
Kararda, başvurucunun kaydolduğu üniversitede devam zorunluluğunun bulunmamasının, talep ettiği diploma denklik işlemlerinde örgün eğitim bakımından devam mecburiyetinden muaf tutulma hakkı vermediği belirtildi. YÖK’ün denklik kararlarını verirken öğrencilerin yurt dışında kalış sürelerini göz önünde bulundurduğu, idare mahkemesinin de başvurucunun yurt dışında kalma sürelerini gözeterek karar verdiği aktarıldı.
Yurt dışında kalış süresi bakımından yeterli sayılan gün sayısının tespiti konusunda mevzuatta bir hüküm bulunmadığına işaret edilen kararda, “Bununla birlikte devletin bu alanda geniş bir takdir yetkisinin bulunduğu dikkate alınmalıdır. YÖK tarafından başvurucunun yurt dışında eğitim gördüğü ülkede 69 gün kaldığı ve bu sürenin bir hukuk fakültesinde eğitim görmüş sayılmak bakımından yetersiz olduğu belirtilmiştir” denildi.
İlgili yönetmelikte yükseköğretim süresince kullanılan pasaportların asıllarının veya tasdikli suretlerinin YÖK tarafından talep edilebileceğinin kural altına alındığı anımsatılan kararda, “Bu husus, idarenin takdir payı ile birlikte değerlendirildiğinde yönetmelikte başvurucunun yurt dışında kalış süresinin ayrıca değerlendirmeye tabi tutulacağının belirtilmemiş olması ilgili düzenleme yönünden bir öngörülebilirlik sorunu doğurmamaktadır” ifadelerine yer verildi.
Yapılan değerlendirme sonucu başvurucuya denklik verilmemesinin hukuka uygun olduğu bildirilen kararda, şunlar kaydedildi:
“Mahkemelerin farklı davaların koşullarında değişen kararlar vermiş olması diğer unsurlarla birlikte ele alındığında yasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen başvurucuya diplomasına denklik alma hakkı bahşetmeyecektir. Başvurucunun, diploma denklik talebinin reddine ilişkin kararın ölçülü olduğu sonucuna varılmıştır. İlk derece mahkemesinin gerekçeleri, başvurucunun eğitim hakkına yapılan müdahale için ilgili ve yeterlidir. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle eğitim hakkının ihlal edilmediğine karar vermiştir.”
BİNLERCE KİŞİYİ ETKİLEYEBİLECEK
AYM’nin verdiği bu karar Balkanlar gibi ülkelerde eğitim alan binlerce kişiyi ilgilendiriyor. YÖK, bu tarz üniversitelere kayıt olunmadan önce e-devletten YÖK’ün denklik verdiği üniversitelere bakılıp hareket edilmesi gerektiğini ifade ediyor.