ANKARA – Kürt müellif ve gazeteci Musa Anter’in Diyarbakır’da katledilmesinin üzerinden 29 yıl, 11 ay, 21 gün geçti. Cinayetin akabinde başlayan ve uzun yıllar süren soruşturmada Anter’i öldürenler bulunamadı, belge kapatıldı. Daha sonra Anter’e ait cinayet davası, 1990’lı yıllarda Kürt vilayetlerinde JİTEM tarafından işlenen zorla kaybetme ve katliamlarla ilgili yürüyen JİTEM ana davası ve 1993 yılında ‘Yeşil’ kod isimli Mahmut Yıldırım tarafından öldürülen Ayten Öztürk cinayetiyle birleştirildi ve bu yargılama Ankara 6’ncı Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam ediyor.
15 Eylül 2022 günü görülecek 36’ncı duruşmanın Musa Anter cinayeti bakımından son duruşma olacağı, 20 Eylül günü geldiğinde dava ayrılarak hakkında zamanaşımı nedeniyle düşme kararı verilmesi bekleniyor.
Avukatlar “insanlığa karşı suç” kapsamında yargılamanın sürmesini ve vakit aşımına uğramaması gerektiğini tabir ederken, Musa Anter’in oğlu Dicle Anter, “Ankara’ya kalbi kırık, devlet ve adalet sistemine kızgın, siyasi cinayetin bu türlü sonuçlanmasının üzdüğü hislerle geliyorum” dedi.
‘TÜRKİYE SANIK AYGAN’IN BİR YANDAN İADESİNİ İSTİYOR BİR YANDAN DA HİÇBİR ŞEY YAPMIYOR’
Hafıza Merkezi’nden avukat Esra Kılıç’a nazaran Musa Anter’in vefatına ait dava ısrarlı takip edilmesine karşın idari ve isimli makamların engellemeleriyle karşılaşıldı. Davayı tıkayan ve vakit aşımına getiren en kıymetli noktanın, İsveç’te siyasi mülteci olarak yaşayan sanıklardan Abdülkadir Aygan’ın sözünün alınamaması olduğunu belirten Kılıç, “Türkiye’nin İsveç’ten NATO üyeliği kapsamında iadesini istediği şahıslardan biri de Abdülkadir Aygan. Türkiye bir yandan iadesini istiyor bir yandan da davaya ait hiçbir yazışma yapmıyor ve Adalet Bakanlığı süreci tıkıyor. AKP’li Orhan Miroğlu da bu davanın müştekilerinden birisi lakin o da Adalet Bakanlığı nezdinde hiçbir itekleme yapmıyor” dedi.
Anter davasının sürüncemede kalan, yanıtları alınamayan bir dava haline geldiğini tabir eden Kılıç, “30 yıllık mühlet, 20 Eylül 2022’de dolacak. 15 Eylül’deki duruşma büyük ihtimal Musa Anter cinayeti davası bakımından son duruşma olacak” dedi. Kılıç kelamlarını şöyle sürdürdü: “90’lı yıllardaki zorla kaybetme ve hukuk dışı infazlarla ilgili açılan dava ve soruşturmalarda birinci sefer bir dava 30 yıllık vakit aşımına uğramış olacak. Burada verilecek karar bundan sonra JİTEM Ana davası üzere davalarda da verilecek.”
‘İNSANLIĞA KARŞI CÜRÜMLERDE VAKİT AŞIMI OLMAZ’
Sanık avukatlarından birinin geçtiğimiz duruşma kendisine, “Avukat hanım bu dava zihinlerde bitti, siz boşuna çırpınıyorsunuz” dediğini aktaran Kılıç, 15 Eylül’de görülecek davada avukatların mahkeme heyetinden, “İnsanlığa karşı hatalarda vakit aşımı uygulanmaz. Bu davada vakit aşımı uygulamayın. Abdulkadir Aydan’ın sözünü alın ve belgede karar verin” talebinde bulunacaklarını söyledi.
‘ZAMAN AŞIMININ KATİYEN İŞLETİLMEMESİ GEREKİYOR’
İnsan Hakları Derneği Eş Lideri ve dava avukatlarından Öztürk Türkdoğan, gözaltında kayıplar, faili meçhul cinayetler ve köy yakmalarla ilgili Türkiye’nin Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nde nitelikli izleme altında olduğunu hatırlattı, “AİHM’in Türkiye aleyhine çok sayıda kararı var. Bu nitelikli izleme hâlâ devam ediyor” ihtarında bulundu.
Anter cinayetinin aydınlatılamadığını ve bu stil cinayetlerin silsile olarak devam ettiğini söyleyen Türkdoğan, “Bunlar tekil olaylar değil. Hasebiyle insanlığa karşı hata olarak ele alınması gereken bir hata tipi var. Bu nedenle vakit aşımının mutlaka işletilmemesi gerekiyor. Davanın sürdürülmesi gerekiyor” diye konuştu.
Demokratik kamuoyunun duruşmaya iştirakinin sağlanması gerektiğini söz eden Türkdoğan, “Biz birebir şeyleri tekraren mahkemede söz ettik ve tabir etmeye devam edeceğiz. Yurt dışında bulunan Abdulkadir Aygan tetikçilerden. Onun tabirinin alınmasıyla ilgili evrak yıllarca sürüncemede bırakıldı. O sürecin de Türkiye ve İsveç makamlarının iş birliği yapıp, hiç değilse tabirinin alınıp duruşmaya gönderilmesi gerekiyor. Cinayetin aydınlatılması noktasında katkısı olabilir” tabirlerini kullandı.
‘ADALET VE HUKUK SİZTEMİ BOZUK OLDUĞU İÇİN BU TÜRLÜ BİR SONUÇLA KARŞI KARŞIYA KALIYORUZ’
Musa Anter’in oğlu Dicle Anter bu güne kadar Ankara’daki davaların tümüne iştirak sağladı. Vakit aşımı öncesi son duruşma olması beklenen davaya, “Ankara’ya kalbi kırık, devlet ve adalet sistemine kızgın, siyasi cinayetin bu türlü sonuçlanmasının üzdüğü hislerle geliyorum” sözleriyle katılacağını belirten Anter, yargılama sürecine dair tenkitlerini şu sözlerle lisana getirdi:
“Hâlâ tabirleri alınmayan beşerler var. Abdulkadir Aygan bunlardan bir tanesi. Orhan Miroğlu’nu bundan sonra şahit değil sanık olarak görüyorum. Bu kadar devlet tarafından işlendiği muhakkak bir cinayette en büyük kanıt Kutlu Savaş’ın raporunda geçiyor. ‘Musa Anter’in öldürülmesi bir yanılgıydı, bu işin ideolojisiyle uğraşıyor’ diyen devletin raporu var. Bu bile cinayetin kimler tarafından işlendiğinin bir ip ucudur. Türkiye’de adalet ve hukuk sistemi bozuk olduğu için maalesef bu türlü bir sonuçla karşı karşıya kalıyoruz.”
‘KATİLLER HÂLÂ ARAMIZDA’
Babası Anter’in katledilmesi ve misal davalarda vakit aşımının olmaması gerektiğini, bunun “insanlık suçu” olarak ele alınması gerektiğini tabir eden Dicle Anter, “24 Ocak’ta Uğur Mumcu cinayeti, gerisinden 2 Temmuz Sivas Katliamı’nın vakit aşımı olacak. Bunlar faili muhakkak, vakit aşımına uğrayacak cinayetler” dedi.
“Ülkücü mafya” olarak nitelendirilen organize cürüm örgütü önderi Alaattin Çakıcı’nın yakın vakitte MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ile kol kola yürüdüğü fotoğrafı anımsatan Dicle, “Bir mafya önderi. Nasıl bu türlü bir şey olur? Sen bu türlü bir dünyada adalet ve hukukun işleyişini nasıl beklersin?” diye sordu. Anter, duruşmada mahkeme heyetine tabir edeceği kelamları ise şu biçimde aktardı:
“Duruşmada faal bir soruşturma yapılmadığı için vakit aşımını kabul etmediğimi söyleyeceğim. Sonraki yargı süreçlerinde Yargıtay’a ve Anayasa Mahkemesi’ne başvuracağız. İç hukuk yolları tükenince de AİHM’e gideceğiz. AİHM’de Türkiye bir sefer cezalandırılmıştı. Bizim parayla işimiz yok. Parayı verdiler ne oldu? Cezaları bitti mi? Katiller hâlâ ortamızda. O katiller Hrant Dink, Tahir Elçi üzere insanları ortamızdan aldılar. Türkiye’ye tüzel taraftan sert bir ceza verilmesi gerektiğini düşünüyorum.”