Geçtiğimiz hafta Özbekistan’da gerçekleşen Şanghay İşbirliği Örgütü doruğunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türkiye’nin örgüte tam üyelik olduğunu hedeflediklerini açıklamasının akabinde federal hükümette yer alan partilerin siyasetçileri reaksiyon gösterdi. Toplumsal Demokrat Parti’nin dış siyaset sözcüsü Nils Schmid, Erdoğan’ın üyelik planını büyük bir yanılgı olarak gördüğünü söyleyerek “Dikkati iç siyasetteki zahmetlerden öteki istikamete çekme manevrası” olduğunu belirtti.
Alman Die Welt gazetesine açıklamalarda bulunan koalisyon ortağı Yeşiller Birlik/90 partisinin dış siyaset sözcüsü Jürgen Trittin, Türkiye’nin Çin ve Rusya’nın liderliğindeki örgüte katılma planları yapmasını eleştirdi. Trittin gazeteye yaptığı açıklamada, “NATO ve Avrupa Birliği (AB) kendilerine, Erdoğan’ın başına buyruk tavrını daha ne kadar sineye çekeceğini sormaları gerekiyor” dedi.
“EKONOMİK YAPTIRIMLAR UYGULANABİLİR”
“Türkiye, NATO’nun Libya’daki silah ambargosunu denetlemesini engelliyor. Yunanistan’ın kıta sahanlığında gaz arıyor. NATO üyesi Türkiye Avrupa’nın Rusya yaptırımlarının delinmesi için Çin’den daha fazlasını yapıyor. Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğini frenleyen Erdoğan artık de İran’la birlikte Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üye olmak istiyor” sözlerini kullanan Trittin, daha “sağlam bir Türkiye politikasının” uygulanmasının vaktinin geldiğini savundu. Jürgen Trittin ayrıyeten hiçbir NATO üyesinin örgütten ihraç edilemeyeceğine dikkat çekerek Türkiye’ye ekonomik yaptırımlar uygulanması üzerinde durulmasını istedi.
“TÜRKİYE’NİN GELECEĞİ İÇİN AĞIR BİR KUSUR TEŞKİL EDER”
Federal hükümetin büyük ortağı Toplumsal Demokrat Parti’nin (SPD) dış siyaset sözcüsü Nils Schmid ise Erdoğan’ın planlarını “büyük bir hata” olarak gördüğünü söyledi. Erdoğan’ın ŞİÖ’ye üye olma planının “dikkati iç siyasetteki problemlerden diğer tarafa çekme manevrası” olduğunu belirten Schmid, “Dış siyaset açısından bu Batı’dan ve Batı bedellerinden uzaklaşma istikametinde öteki bir sembolik adım daha olur ve Türkiye’nin geleceği için ağır bir kusur teşkil eder” dedi.
NE OLMUŞTU?
Özbekistan’da yapılan Şanghay İşbirliği Örgütü tepesine katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye’nin gayesinin örgüte tam üyelik olduğunu açıklamıştı. Erdoğan, hafta sonu Türk basın organlarına yaptığı açıklamada, “Bu teşkilat, Şanghay Beşlisi diye başladı fakat artık beşli olmaktan çıkmış vaziyette. Şu an üye sayısı dokuza ulaşmış durumda. Üç gözlemci üyesi bulunuyor. Ayrıyeten bizim üzere diyalog ortağı olan dokuz ülke var. Görüştüğüm önderlerin çabucak hepsi Rusya-Ukrayna savaşında tansiyonu düşürmek için oynadığımız rol sebebiyle bize teşekkür etti. ‘Sizleri takdir ve tebrik ederiz’ dediler. Hepsi ikili görüşmelerimizde gelip işi buraya bağladılar. Zira dünyadaki bu görünen güçler içerisinde ‘Bu işi nasıl çözeriz?’ üzere bir durum yok maalesef. Biz Şanghay Beşlisi içinde üye pozisyonunda değiliz. Konut sahibi Özbekistan’ın davetiyle özel konuk olarak katıldık. Bundan sonraki süreç ise bu işin en ileri kademesine hakikat atılacak bir adımdır” sözlerini kullanmış ve Türkiye’nin gayesinin tam üyelik olduğunu açıklamıştı.
1996’da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından “Şanghay Beşlisi” ismiyle kurulan örgüte, 2001’de Özbekistan, 2017 yılında da Hindistan ve Pakistan tam üye olmuştu. 15 Eylül’de Çin ve Rusya’nın öncülüğündeki ŞİÖ’ye tam üyelik için memorandum imzalayan İran’ın da gelecek sene örgüte üye olması bekleniyor.