Türkiye’nin yükselen burcu dolar… Her gün üzerine koya koya gidiyor.
Nitekim bugünden sonra hemen hemen her hafta bu cümleyi duymanız sürpriz olmayacak. “Dolar, Türk Lirası karşısında yine rekor kırdı!”
Son günlerde doların hemen hemen her para birimine karşı güçlenmesi de söz konusu ancak son bir yıla bakarsak tablo Türk Lirası açısından oldukça acı… İşin aslı Türk Lirası alçaldı!
Tam bir yıl önce dolar bugün 8.67 idi… Yüzde 112 yükseldi.
Zira “serbest kur” falan uygulanmıyor. Bariz kur çıpası ile dolar kontrol altında tutulmaya çalışılıyor. Tüm örtülü sermaye kontrolüne, müdahalelere ve bu baskıya rağmen hala artıyorsa sorun var demektir… Var mı? Var!
Dolar ile borçlanmak daha ucuz!
Merkez Bankası’nın kendisine güvenen insanları yüzüstü bırakmama özelliği, Merkez Bankası’na güvenen kimse kalmaması nedeniyle pek bir işe yaramadı.
Faizleri 100 baz puan yani yüzde1 indirdi. Ne fark etti? Bankalar şimdi daha fazla mı kredi verecek şimdi?
İşin enteresan tarafı Hazine 5 yıllık Türk Lirası cinsinden yüzde 10.43 ile borçlanırken aynı vade dolar bazında Eurobond faizi yüzde 10.55’de… Yani Türk Lirası ile borçlanma Amerikan Doları ile borçlanmaktan daha ucuza geliyor. Durum sürdürülemez bir hale geliyor.
Buradan tahvil alanların büyük zarar edeceği gün gibi aşikar… Bankaları bunları almaya mecbur tuttular ama onlar da bir yere kadar buna uyarlar. Sonrasında iş patlar…
Dolara baskı nereye kadar işe yarar?
Hem doları hem faizi baskılama denemeleri daha önce defalarca tecrübe edildi ve sonuç değişmedi. Bir süre sonra ikisi de gerilmiş yaydan çıkan ok gibi fırladı gitti. Bu sefer neden değişik bir sonuç beklendiğini biri bana söyleyebilir mi?
İpleri hep ellerinde tutabileceklerini sanıyorlar. Tabii ki yanılıyorlar. Belki bir, iki, en fazla yılbaşına kadar… O da dışarıdan bir yerlerden bir yolla para gelirse… Yoksa ne yapsalar nafile…
Neden, çünkü para basıyorlar, genişleme yapıyorlar, kredi dağıttırmaya çalışıyorlar. Basılan paranın adresi neresi olacak?
Yurt dışı borç ödemelerine, enerji ithalatına, cari açığı kapamaya… Bunlar için geçer akçe dolar… Senin bastığın parayı kabul etmiyorlar.
Zira yabancılarda “Türkiye’nin iflas riski var” algısı o kadar üst düzeyde ki, borç istesek dolar bazında çok yüksek faiz istiyorlar.
Haliyle kredisini kapamaya niyetlenenler parasını dövize çevirmek isteyecek, akabinde yurtdışına yollayacak. Net olarak ülkeden döviz çıkışı yaşanacak. Yok ki ne çıkacak?
Dolarda yön hep yukarı
Bütün gelişmeleri toplayıp, kaynatalım… Ortaya çıkan yemek, Türk Lirası her daim değer kaybedecek. Resmisi bile yüzde 80 olan enflasyon ile başka nasıl hareket etmesi beklenecek?
Merkez Bankası ne işe yarar? Hadi yüklü müdahale etse ya kendisi… Ufak bir pürüz olarak, döviz rezervi yok! Bitirdi… Hatta Merkez Bankası rezervleri 52 milyar dolar eksiye girdi… Yaz da bitti. Yüksek sezonda turizm gelirleri dahi rezervleri artırmaya yetmedi.
Hep tribünlere oynuyorlar, buluyorlar bir bahane… Biz kötü yönettik, kalkamayacağımız borcun altına girdik demiyorlar, düşman yaratıp beddua ediyorlar.
Dönülmez akşamın ufku
Kur Korumalı Mevduat ekonomi yönetiminin tutunduğu tek dal… Oraya yatırım yapmayan şirketlere bankalar kredi bile vermiyorlar.
Yatan para yaklaşık 80 milyar dolar… İsteseler de istemeseler de devam ettirmek zorundalar. Ya ne yapacaklar? Bırak Merkez Bankası rezervlerini, tüm bankalardan bile çıkmaz o kadar para…
Burada kritik nokta muhalefetin bu paraları ödemeyeceğini açıklaması. Seçimlere yaklaşırken bu nedenle sistemden olası çıkışlar doları yukarı pompalar…
İşlerin eskiye dönmeyeceği belli… Cin şişeden çıktı. Durum öyle bir raddeye geldi ki bir cami avlusunda avuç açmadığımız kaldı! Dolar artmasın mı?