YÖK, büyük miktarda verinin keşfi ve yaygın kullanımı, ulusal ve uluslararası düzeyde Türk yükseköğretimine önemli ivmeler kazandırması hedefiyle Büyük Veri Projesi’nin çalışmalarını başlattı. Proje için İTÜ, ODTÜ, Atatürk Üniversitesi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Fırat Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi ve Trabzon Üniversitesi olmak üzere 8 pilot üniversite seçildi. YÖK Başkanı Erol Özvar, projenin açılışında konuştu. Projenin, bugün uygulamaya konulacağını belirten Özvar, “Hem dünya üniversitelerinde hem de ülkemizde sistematiğe oturmuş Büyük Veri çalışmaları, 2006 yılından itibaren henüz yeni yeni uygulamaya konmaktadır. Farklı kaynaklardan elde edilen büyük miktarda verinin keşfedilmesi ve yaygın kullanımı, ulusal ve uluslararası düzeyde Türk yükseköğretimine önemli ivmeler kazandıracaktır. Yükseköğretimde, eğitimde ve araştırmada büyük veri, eşsiz fırsatlar vadetmektedir. Ancak konuyu derinlemesine çalışan ve bilen profesyonel araştırmacıların sayısı, gerektiğinden çok daha azdır. Büyük Veri ile ilgili 2003- 2022 yılları arasında üniversitelerimizde 57 doktora ve 171 yüksek lisans tezi olmak üzere, 228 tez çalışması üretilmiştir. Proje, bu alanlarda yeni bir akademik kitlenin yetişmesine de vesile olacaktır” diye konuştu.
‘TÜRKİYE ÇAPINDA YAYGINLAŞACAK’
Özvar, projenin Türkiye çapında yaygınlaşacağını belirterek, “Dijital dönüşüm, yüksek teknoloji ve inovasyon (yenileşim) çağını yaşadığımız bu günlerde birçok farklı kaynaktan elde edilen büyük miktarda verinin içinde yer alan çok değerli bilgilerin keşfi ve analizi, yükseköğretimde alacağımız kritik kararlar için kullanılacaktır. Eğitimde ölçme ve değerlendirme, araştırma yöntemleri, öğrencilerin meslek seçimleri, kontenjanların dağılım kapasiteleri, eğitimin kalitesi ve performansı konularında Büyük Veri’den faydalanılacaktır. Özetle, bilgisayarların, teknolojik aletlerin, ölçme ve değerlendirmenin, sağlıkta ve uzayda kullanılan olağanüstü donanımlı yeni aletlerin keşfi ve gelişimi neticesinde veri kaynakları hızla artmış ve veri büyümesine neden olmuştur. Literatürde, aslında dünyadaki tüm verilerin yüzde 90’ının bugün en az 2 yıllık olduğu belirtilmektedir. Bu hızlı ve birçok kaynaktan elde edilen devasa verinin geleneksel veri tabanı işleme sistemi yöntemleri ile hem depolanması hem analiz edilmesi imkansız hale gelmiştir. Böylece büyük veri çalışmaları ivme kazanmıştır. Tam da bu noktada diğer önemli bir konu verinin gizliliği konusunda ortaya çıkabilecek problemleri de önleme amacı ile ilgili kurumda çalışan personelin büyük veri analizi ve madenciliği konularında eğitim alarak eldeki hazır veriyi kurumun dışına çıkarmadan analiz etmeleri ve sonuçları kamuoyu ile paylaşabilecekleri düşünülmelidir. Pilot üniversitelerimize bu projede başarılar diliyorum. Başarılı çalışmalar diğer üniversitelerimize de örnek olacak ve sistem Türkiye çapında yaygınlaşacaktır” ifadelerini kullandı.
‘VERİSİNE SAHİP ÇIKAMAYAN ÜNİVERSİTESİNE SAHİP ÇIKAMAZ’
Özvar, Büyük Veri Projesi’nin, üniversitelerde uzman kişilerin katkıları ve tecrübeleri neticesinde ortaya çıktığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“YÖK’ün Büyük Veri Projesi, ülkemizde de devletimiz tarafından uygulamaya konulan dijital dönüşümün ileri aşaması ve evresini temsil ediyor. Proje aslında ülkemizin dijital dönüşüm projesinin önemli bir aşamasını gösteriyor. Bu aşama, aslında etrafında ve içinde muazzam sayıda veri toplayan, üreten ve dağıtan üniversitelerimizin kendi verilerine ve bilgilerine bir sistematik çerçeve dahilinde sahip çıkmasını sağlayacak. Bu konuda üniversitelerimizde bir farkındalık meydana getirecek ve bugüne kadar yapılmış olan dijital dönüşüm alt yapı çalışmaları, bir üst evreye taşınacaktır. Bu proje ile üniversitelerimizin ürettiği verilerine sahip çıkması, bunu sistematik bir çerçevede muhafaza etmesi ve karar alma süreçlerinde Büyük Veri’den istifade etmesini sağlayacak bir projeyi hayata geçirmiş oluyoruz. ‘Verisine sahip çıkamayan üniversitesine sahip çıkamaz’ diye düşünüyoruz. Bu açıdan dijital dönüşümün ileri seviyesini temsil eden Büyük Veri Projesi, 208 üniversitenin kendi eğitim, öğretim, araştırma, geliştirme ve sosyal sorumluluk alanlarına yönelik bütün üretimlerinin, aslında dijital olarak yönetilmesine imkan sağlayacak bir proje olma vasfını taşımaktadır. Türkiye’de 200’ü aşkın üniversitenin içinde seçilmiş üniversitelerimiz, projenin öncelikli olarak hayata geçirilmesi hususunda bir pilot uygulama alanı olarak faaliyet göstereceklerdir. Büyük Veri Projesi’nin pilot uygulama ile yükseköğretim sistemimizde uygulamaya konulacak. Pilot uygulamadan ortaya çıkacak sonuçlar, diğer üniversiteler ile paylaşılarak aslında bütün üniversitelerimiz bu Büyük Veri Projesi’ni hayata geçirmiş olacaktır.”
Pilot üniversitelerin belirli dönemlerde bir araya gelerek projenin yol haritasını birlikte yürüteceklerini aktaran Özvar, “YÖK olarak bu üniversitelerin Büyük Veri Projesi’nde kat ettikleri mesafeyi birlikte değerlendirerek bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunacağız ve ondan sonra ortaya çıkacak birikimi diğer üniversiteler ile paylaşacağız” diye konuştu.