Merkez Bankası’nın rezervleri tartışaladursun bugün faiz kararı öne çıkarken, kritik karar beklentisi piyasalarda tansiyonu artırıyor. Zira dünyada tansiyon artıyor. Enflasyonist global iktisatta resesyon tartışılırken Türkiye’nin kendine özel hali daha da dikkat çekiyor. Dikkat çekmenin yanısıra ekonomistler ikazlarını sürdürüyor.
Deneyimli iktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, bilhassa gelişen ekonomilerdeki faiz artırımlarının milletlerarası bankalarda kredi süreçlerini etkilemesi halinde rezervleri negatif olan Türkiye’nin karşı karşıya kalacağı sorunu Sri Lanka üzerinden örnek veriyor.
Boratav, Para Tahlil’in aktardığına göre, dolardaki global bedel artışının faizlerdeki yükselişle yüksek dış borç-kronik cari açık döngüsü içinde olan ekonomileri daha da kırılganlaştırdığını açıklarken, kriz muhtemelliğine dikkat çekiyor. Yakın vakitte iflas ilan eden Sri Lanka ile Türkiye’yi de karşılaştırıyor ve şunları söylüyor:
Arjantin, Sri Lanka, Pakistan’da yaşanmakta olan dış borç krizlerini izleyebilecek adaylar ortasında Türkiye de yer almaktadır. Finans kapital Türkiye’yi daha ölçülü, Sri Lanka’yı daha sert boyutlarda cezalandırdı.
“Piyasalarda kritik haftanın en kıymetli konusu bizim için bile Avrupa” diyen Prof. Dr. Burak Arzova eurodaki değişimler için uyarıyor
Arzova, Birgün’ün aktardığına göre, euronun kıymet kaybı kıymetli derken, ihracatın yüklü Avrupa’ya olduğunu paritenin 1 düzeyinde olmasının Türkiye’nin avantajı olmadığını söylerken, dolar endeksindeki pahalanmanın de dengeyi bozduğuna işaret ediyor. Arzova, resmi şöyle çiziyor:
Parite tesiri yok olduğu vakit ihracat gelirlerinde düşmeye neden oluyor. Hem ECB kararı hem haftaya Fed kararı bir taraftan dolar/TL ve euro/dolar üzerinde çok tesirli. Esasen maliyetler son derece yüksek, dolardaki yükseliş artırımları beraberinde getirir bilhassa ithalat maliyeti artar. Bu da içeriye maliyet artışı olarak yansır. Kurdaki artış petrol fiyatlarına da tesir eder. Bu da enflasyon demektir. ABD ile aramızdaki faiz farkını kapatamıyoruz o nedenle doların hareketi daha sert olarak önümüzdeki günlerde gelebilir.
Dünya gazetesinde Onur Oğuz, TL’nin tekrar eridiğini dolar karşısında yıl başından bu yana yüzde 30’dan fazla kıymet kaybettiğini hatırlatıyor.
Dolar/TL’nin durumu için Oğuz, enflasyon ile beklentileri şu formda pahalandırıyor:
Geçmiş bilgiler TL’nin dolar karşısındaki değer kaybının enflasyon kadar olduğunu gösteriyor. Kaldı ki dolar, gördüğü tepeyi unutmaz. Enflasyon için TCMB 2022 yılı temmuz ayı Piyasa İştirakçileri Anketi yüzde 70’e işaret ediyor. Buna nazaran hala yüzde 40 oranında bir bedel kaybı gündeme gelebilir. Dolar kuru 17,59 TL seviyesinde. Yüzde 40’lık bir pahalanma kuru 24 TL düzeyine taşır. Piyasa iştirakçileri anketinde dolar kuru için beklenti; 19 TL düzeyinde bulunuyor.
Mesele İktisat kanalında Atilla Yeşilada ise iktisatta artan tansiyonu yorumlarken, Dolarda artış süratli mı yavaş mı? olacak, Sermaye denetim mü döviz krizi mi? sorularına karşılık veriyor. Faiz artışının kaçınılmaz olup olmadığına da değinene Yeşilada, en makûs senaryoyu açıklıyor.