Seyahat tutuklusu Hakan Altınay, haklarındaki soruşturmanın bir hukuksuzluk örneği olduğunu söz etti, “Hukuki açıdan hala sıfır noktasındayız, evrakın şimdi gerçek bir yargıçla karşılaştığını düşünmüyorum” dedi. T24 muharriri Cansu Çamlıbel’in sorularını yanıtlayan Altınay, davanın evrelerini anlattı, yasadışı hiçbir teşebbüsünün olmadığını, iddianamede yazan tek yanlışsız şeyin ismi olduğunu belirtti. Altınay’ın, “Gezi tutuklusu Hakan Altınay: Soros Türkiye’ye her geldiğinde bakanlık onayıyla VIP’ten geçti” başlıklı söyleşide, verdiği karşılıkların bir kısmı şöyle:
Çiğdem Mater, Can Atalay, Mine Özerden, Tayfun Kahraman, Yiğit Ekmekçi ve sen… “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme” suçlamasıyla yargılanıp ceza aldınız. Dahası İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi dört ay evvel senin cezanı onadı. Türel açıdan neredesiniz? Kişisel müracaat ya da AİHM açısından daha oldukça yol var değil mi?
Hukuki açıdan hala sıfır noktasındayız, belgenin şimdi gerçek bir yargıçla karşılaştığını düşünmüyorum. Hepimiz temyiz için Yargıtay’a başvurduk. Evrak şu anda Yargıtay savcısının önünde, onun tebliğnamesini bekliyoruz. Sıfır noktasını Yargıtay’ın kararıyla aşacağımıza dair umudumu koruyorum.
Bu ortada AYM ve AİHM’in belgeyle ilgili ihlal kararları var. AYM, Aksakoğlu kararında bu kanıtlarla insanları 7 ay bile tutuklamak hak ihlalidir kararı verdi lakin 13. Ağır Ceza Mahkemesi bizi birebir kanıtlarla 18 yıla mahkûm etti. Şayet AYM’nin önüne gelirse, yeni bir ihlal kararı çıkacağı kesin üzere. AİHM ise Kavala kararında yapılan yargılamanın son derece makûs niyetli olduğuna karar verdi ve her türlü türel sonucun ortadan kaldırılması gerektiğine hükmetti. Lakin bizim belgenin AYM ve sonra AİHM önüne gelebilmesi için öncelikle olağan dava sürecinin bitmesi gerekiyor.
Cezanın mahiyetini biraz konuşmak istiyorum; Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme. Artık ben ve davayı takip eden herkes belgenin ayrıntılarına hâkim. Lakin senden ricam belgeyi güya hiç bilmiyormuşum üzere anlatman. Nasıl yardım etmişsin AKP hükümetini düşürmeye?
Bu kıymetli sorunun yanıtını bulmak kolay değil. Dediğin üzere benim için verilen karar hükümeti cebir ve şiddet yoluyla çalışmaz hale getirmeye yardım ettiğimi söylüyor. İddianamenin çeşitli yerlerine serpiştirilen zıt çevrilmiş otomobil fotoğrafları vardı. Ben de sordum: ‘Bu otomobilleri ben mi çevirdim?’, ‘Birisine aksi çevirin mi dedim?’, ‘Çevirenlerden birisi ‘Hakan Altınay çevir dediği için bu otomobilleri karşıt çevirdim’ mi dedi? Yanıt yok. Bunun yerine, Avrupa Birliği Konseyi’ne 20 bireyle birlikte yazdığımız, Seyahat olayları nedeniyle Türkiye’yle müzakereleri ertelemeyin – ertelemeyin! – diyen bir mektubu bu cürmün kanıtı diye önümüze koyuyorlar.
Türkiye hukuk devletidir diyen herkese bir davetim var: Seyahat sırasında benim bomba, kurşun, taş ya da slogan attığımı ya da diğerlerine bomba, kurşun, taş ya da slogan atın dediğimi gösteren bir kanıtı, şahidi, dokümanı fotoğrafı olana ödül vermeye hazırım. Lakin bunu bulamazsanız, sizden ödül falan istemem fakat yüzünüzün biraz olsun kızardığına inanmak isterim. Hukuk vesaireden vazgeçtim, en minimum insanlığı arıyorum.
Bu noktada da siyaset bilimci şapkanla şunu yanıtlamanı istiyorum; kozmik siyaset bilimi jargonunda ‘hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs’ formundaki bir terminoloji hangi kurallarda kullanılır? Öte yandan, Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nin kurucu devletlerinden biri ve artık uzak bir gaye üzere duruyor olmasına karşın AB üyeliğine aday ülke olarak uymayı taahhüt ettiği ferdî hak ve özgürlükler müktesebatına göre…hadi onları da geçelim Türkiye Cumhuriyeti anayasasına nazaran şov ve yürüyüş hakkı nedir?
Bu da trajikomik bir bahis. Bizim cürmümüz hükümete karşı işlenmiş, değil mi? Pekala hükümet nerede? Ankara’da. Avukat Köksal Bayraktar her celse bunu söyledi: ‘Arkadaşlar bahsettiğimiz kabahat Ankara dışında işlenemez. Bu beşerler Ankara’da değil ki.’ Mine Özerden bütün Seyahat boyunca Fethiye’de. Ben Seyahat sırasında İsveç’in ücra bir bölgesindeki Talberg Forum’a katıldım. Oralardan hükümet nasıl düşürülür? Kafka’nın aklına gelmez bu türlü saçmalıklar.
İkisinin ortasındaki farkın kitlesel aksiyonlar sırasında kapandığına dönük örnekler uzak ve yakın siyasi tarihte var. Türkiye’de olmasa da dünyada… Seyahat protestolarının AKP ve Erdoğan için bu kadar büyük bir travma haline gelmesinde vaktin ruhu ne kadar tesirli oldu sence? Vaktin ruhu derken Tunus, Tahrir, hatta Suriye’yi de katalım… Arap ayaklanmalarını kastediyorum.
Bahsettiğin travma anlayabildiğim bir şey değil. Dünyada kitlesel itirazlar oluyor. Ya Time ya da The Economist bir göstericiyi kapağına taşıyıp bu itirazları yılın olayı seçmişti 2013’te. Ayrıyeten o zamanki hükümetin üyeleri bu itirazları tehdit olarak görmeyip, demokratik kültürün gelişmesinin bir kesimi olarak algıladıklarını dillendirdiler daha sonra. Halen AK Parti üyesi olan bir isim iddianame için ‘bir çocuğun dahi yazamayacağı saçmalık’ dedi yanılmıyorsam. Hasebiyle Gezi’ye bu türlü bakmak travma açıklamasının ima ettiği bir çaresizlik değil de bir tercih galiba.
Kimi kastediyorsun? Kim kullanmıştı iddianame için ‘bir çocuğun dahi yazamayacağı saçmalık’ tabirini?
Bülent Arınç söylemişti diye hatırlıyorum.
Gezi protestolarından bu yana hükümetin aşağı üst tüm otoriter ve globalleşme aksisi rejimlerdeki politik jargonu ve bunun ürettiği komplo teorilerini alıp yerelleştirdiğini, trolleri ve denetim ettiği medya kuruluşları eliyle Türkiye ölçeğinde bir ‘küresel sermaye yerli ve ulusal hükümetimizi yemeye çalışıyor’ öyküsü anlatma uğraşını izliyoruz. Bu çerçeveden bakınca senin Seyahat torbasına atılmanın temel sebebinin 2001’deki kuruluşundan 2009’a kadar Açık Toplum Enstitüsü Türkiye’nin genel müdürlüğünü yapmış olman diye düşünüyorum. Açık Toplum eşittir George Soros, Soros eşittir dünyanın en güçlü Yahudi lobisi. Seni bugün Silivri’de tutan şeyin Soros’un Türkiye’de kurduğu yasal bir vakfın bir devir temsilcisi olman mı?
Burada birden fazla sıkıntı var: Birincisi komplo teorilerinin yaygınlığı, cazibesi. Günümüz dünyası gereğince inanç üretemiyor. Bu türlü olunca da komplo teorileri cazip oluyor. Covid konusunda Bill Gates’i suçlayan, ondan şüphelenen geniş bir kesim vardı Amerika’da, hatırlarsan. Halbuki ki komplo teorileriyle siyasal tahlil yapmak sıkıntı, iddianame yazılması, insanların suçlanması ise büsbütün kabul edilemez. İkincisi Gezi’den sonra da AK Partili bakanlar Açık Toplum Vakfı temsilcileriyle görüşmeye, görüşmelerini kendi Twitter hesaplarından, bakanlık sitelerinden duyurmaya devam etti. Soros Türkiye’ye her geldiğinde bakanlık onayıyla VIP’den geçti. Üçüncü ve en garibi, benim Vakıf’taki genel sekreterliğim 2009’da sonlandı. Hasebiyle Açık Toplum ile uğraşmak için beni seçtilerse, bayağı saçma bir şey yapmışlar.
(…)
Burayı biraz açmak lazım. Açık Toplum Enstitüsü nedir, niçin kuruldu? Ne işe fayda? Türkiye bütçesi ne kadardı?
Son periyoda dair bilgilere sahip değilim. Dediğim üzere 2009’dan itibaren ben Yale Üniversitesi, Brookings Enstitüsü, Küresel Civics Academy ve Boğaziçi Avrupa Siyaset Okulu’na mesai ayırdım. 2009 öncesi periyot ilgini çekiyorsa, Soros’un birinci kez Sabancı Üniversitesi’nin açılışına davetli olarak Türkiye’ye geldiğini, burada tanıştığı insanlardan etkilendiğini ve Türkiye’nin daha açık bir toplum olma sürecine dayanak vermeye karar verdiğini söyleyebilirim. Avrupa Birliği süreçleri önemli bir iş birliği alanıydı. Yıllık bütçe 1,5 milyon dolar civarındaydı diye hatırlıyorum.
Osman Kavala da Enstitü’nün yönetim kurulu üyesiydi. Onunla tanışıklığınız bu formda mi başladı? Kavala’yı neredeyse hiç tanımayanlar da yargılandı tıpkı davada. Mesela Yiğit Aksakoğlu. Sen Kavala ile bağlantını nasıl tanımlarsın?
Ben Osman Kavala ismini 1980’lerin ortasından beri biliyorum. O vakitler Nokta’yla birlikte Yeni Gündem de okurduk, Bilsak’taki aktiflikleri izlerdik, İletişim’den çıkan kitapları takip ederdik; hepsine Osman’ın katkısı vardı. 80’lerin sonuna hakikat turist rehberi olmuştum. Osman’ın da Bodrum Tıp diye bir şirketi vardı, ona başvurmuştum lakin beni işe almamışlardı. Sonra 1999 zelzelesi sırasında tanıştık. Artık haftada bir saat halı alanda futbol oynuyoruz. Bugün bizi (Hakan-Tayfun, Osman-Can’a karşı) 3-2 yendiler… Osman iki gol attı.
Enstitü 2018’de Türkiye şubesini kapattı. Kavala’nın tutuklanmasından sonra yani. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şahsen Soros’u amaç almaya başladığı o periyot. Hatta laflarından bir adedini hatırlatayım; ‘Bu adam dünyada milletleri bölmekle adeta birilerini görevlendiren parası bol birisi. O kadar çok parası var ki, bu türlü harcıyor.’ Haydi Erdoğan’ın kelamlarından devam edelim… Bu paraları neden Türkiye üzere ülkelerde harcıyor Soros?
Ben 2018’deki kapanma kararının bir kesimi değildim fakat bence yanlışsız yaptılar. Şayet bir yerde istenmiyorsanız, orada olmanın bir manası yok. Dünyada da bir yabancı fon tasası var. Bu bazen paranoya seviyesine ulaşıyor. Tahminen birtakım temel gerçekleri hatırlatmak lazım; yurt dışından fon alımını kolaylaştıran AK Parti hükümetidir. Şayet artık bunun faydasız ya da zararlı olduğunu düşünüyorlarsa, kanunu çabucak değiştirebilirler. Bunu yaparken şunu da aklımızda tutalım: fen liseleri de bir yurtdışı fonla kurulmuştur, Robert Kolej de. Bu okulların mezunları olmasa bugün çok gurur duyulan savunma sanayi nerede olurdu? Hükümran ve bağımsız bir ülke olarak, Türkiye dilediği vakit yurtdışından fon gelmesini yasaklayabilir. Türkiye dış fon sıkıntısını etraflıca tartışmalıdır. Lakin yasak olmayan, bu hükümetin kolaylaştırdığı bir şeyi gayrimeşru üzere göstermek sağlıklı ve gerekli bir toplumsal muhakemeyi mahzurlar.
(…)
Eylül 2022’de Karar Gazetesi’nde bir yazın yayımlandı. Şöyle diyorsun orada: ‘Gezi olaylarının içinde mutlak bir dış mihrak olduğuna inanmak isteyenler olduğunun farkındayım. Lakin bu cürümleri araştırmakla misyonlu resmî kurumlar defaten bu türlü bir kanıt olmadığını tespit etti. İşin garibi hükümet üyeleri kuşku duyulan kuruluş temsilcileri ile 2013’ten sonra da görüşmeye devam ettiler.’ Kuşku duyulan kuruluş sizinkisi mi, yani Açık Toplum? AKP’nin birinci periyodunda Açık Toplum Enstitüsü’nün hükümet ile bağları nasıldı? Temas ve fikir alışverişi ne vakte kadar ve en çok hangi alanlarda vardı?
Sorularında, berraklık arayışında haklısın ancak korkarım hoş ülkemizde argümanlar, vehimler bu netlikte yaşanmıyor. Her türlü olumsuzluk dış dünyadan biliniyor, bizim hiçbir eksiğimiz, yanlışımız, cürmümüz olmuyor. Üst akıl bahsini hatırlarsın… yıllarca konuşuldu bu tez. Şu an itibariyle ne olduğunu, nasıl çalıştığını biliyor muyuz? Büyük analist ve eşsiz bilge Süleyman Seyfi Öğün, 2 Haziran 2013’de yazıyor ‘Bu işin altında kesinlikle dış güçler var’ diye. Buna inanmak işinize geliyorsa, dünya görüşünüzü teyit ve tahkim ediyorsa, delil aramadan inanmayı seçiyorsunuz. Gerçekleri dünya görüşünüze uydurmak için ezip büzüp parçalıyorsunuz. Profesör Öğün’ün kendi vehminin iddianameye dönüşüp bizlerin temelsiz, kanıtsız mahpusta olmamızdan rahatsızlık duyup duymadığını bilmiyorum. MASAK’ın (Mali Suçları Araştırma Kurulu) tekraren Gezi’ye yurtdışından gelen bir fon bulamadık diye rapor verdiğini de ekleyeyim.
MASAK’ın mahkeme sürecinde ortaya çıkan o raporunu hatırlayalım. Kavala’nın Seyahat olaylarının finansörü olduğu savı karşısında şöyle demişti MASAK: ‘Hukuka karşıt kanıt olarak kabul ettiğimiz tape görüşmelerinde geçen aksiyonlara ait hiçbir somut tespit ve belirlemenin de yapılmadığı, açılmış rastgele bir hesabın da tespit edilemediği, bu objelerin şiddet hareketlerinde kullanıldığını gösteren bilgi ve dokümanın de bulunmadığı anlaşılmıştır.’ Bizim bildiğimiz bu. Bunun dışında bir rapor ya da kıymetlendirme var mı MASAK’tan? Ya da mesela MİT’in rastgele bir raporu var mı mevzuya dair yargı sürecinde karşınıza çıkan?
Benim bildiğim yok. Yargılamayı gözünün önünde canlandırabilmen için bir ayrıntı daha vereyim; gerekçeli kararda benim için ‘Anadolu Kültür’de Yönetim Kurulu üyeliği yapmıştır’ diyor. Seyahat uygun bir şey mi, makus bir şey mi, Anadolu Kültür Gezi’yi destekledi mi, desteklemedi mi konusunda tahminen görüş ayrılığı olabilir. Bana nazaran Anadolu Kültür’ün Seyahat esnasında rastgele bir hata içerisinde olmadığı apaçık ortada. Belgede da tersine en ufak bir kanıt kırıntısı yok esasen. Ancak insaf yahu, ben Anadolu Kültür’ün İdare Kurulu’na 2017’de girmişim, Seyahat 2013’te olmuş. ‘Zaman makinem var da 2017’den 2013’e geri gittiğimi mi tez ediyorsunuz?’ diye sordum mahkemeye. Buna da karşılık alamadık. Bunlar hakikaten dehşet verici işler.
(…)
Bir evvelki soruya bir devam sorusu eklemek isterim. 14 Mayıs’ta iktidar değişirse çok olasıdır ki süratle sizinle ilgili hukukun üstünlüğü prensibinin işletilmesi için birtakım adımlar atılacak. Birincisi, bu seçimlerde iktidarın değişeceğine inanıyor musun? İkincisi de iktidar değişse ve özgürlüğüne kavuşsan bile 10 yıldır AKP telaffuzuyla sizlere ‘batının ajanı’ diye bakmaları için endoktrine olmuş kitlenin seninle ilgili kanaatinin birebir kalma ihtimali seni yaralıyor mu?
Burada da birden çok sorun var. Keşke çok berrak gerçekleri tespit etmek için iktidarın değişmesine gerek olmasa. AK Parti’nin Ceza Kanunu’nun taslağını hazırlattığı, İstanbul Hukuk’un eski dekanı Âdem Sözüer bizim dava için ‘ikinci Yassıada yargılaması’ dedi. Her celseyi şahsen izleyen İstanbul Barosu’nun eski Başkanı Durakoğlu bizim dava için ‘son 40 yılın en makus yargılaması’ dedi. Bir sorun olduğunu tespit etmek için daha ne olması gerekiyor sanki? Seçime gelince, ne olacağını kestirme konusunda benim kimseden farklı bir marifetim yok. Kendi adıma son yılların en ferah oyunu Millet İttifakı’na vereceğim. Ülkede yaşanan ahlaki, toplumsal, hukukî çöküntüyü, çürümeyi onarmak, sağaltmak için gerekli en dar seçim ittifakına değil, mümkün olan en geniş insanlık ittifakına muhtaçlık var. Bu kadar büyük bir tamiratı tek bir tarafın yapması ne yasal ne de mümkün. Hukuk alanından örnek vereceksek, sizin yalnızca Muharrem Erkek’e gereksiniminiz yok… Bülent Kaya, Mustafa Yeneroğlu, Serap Yazıcı, Bahadır Fazilet ve daha bilmediğimiz birçok insanın el vermesi gerekecek.
Son olarak da Batı casusu olduğumuza dair zırvaya birilerinin inanması üzere bir tasam yok. Ben Şubat 2003’de Amerika’nın gayrimeşru ve yasa dışı Irak işgaline Türkiye katılmasın diye yürüyüş yapıyordum. Amerikan petrol şirketleri insanlığa karşı cürümlerden yargılansın diye uğraşan, Financial Times gazetesinde Obama ACLU Başkanı gibi gelip Dick Cheney üzere davranıyor diyen benim. Avrupalıların Gladstone ve gibisi oryantalizmleriyle yüzleşmesini talep eden de benim. Silivri’de beni yalnızca CHP’li değil, MHP’li, Hüda-Par’lı, HDP’li öğrencilerim de ziyaret ediyor. Hasebiyle bu palavra tutmadı, tutmaz.
Öğrencilerinin ziyaretine müsaade veriliyor demek. Aileniz ve avukatlarınızdan diğer ziyaretçiye müsaade verilmediği kanaati yaygın. MHP’li olduğunu bildiklerin ne diyor merak ettim. Partilerinin bu rejime payanda olmasını kendileri açısından nasıl yasallaştırıyorlar mesela?
Bu öğrenciler avukat olan mezunlar. Avukat olarak gelebiliyorlar. Avukat olmayan öğrencilerin ziyarete gelmesi ne yazık ki mümkün değil. MHP’li arkadaşımız da bu davanın hukukla hiçbir ilgisi olmadığını daima söyledi. Bu türlü diyen, bunu kamuoyuna açık halde yapan AK Partili mezunlarımız da var.
(…)
Bana da çok sorulan bir soruyu ben sana yöneltmek istiyorum. Hayatın boyunca uzun müddetlerle farklı ülkelerde yaşadın. Akademik çalışmalarınla milletlerarası alanda kendini kanıtlamış bir akademisyensin. Batıda istediğin ülkede yerleşik olup çok daha uygun ve özgür kaidelerde akademik çalışmalarına devam edebilirdin. Bu kadar gencin ümitsizlik içinde kapağı yurtdışına atmaya çalıştığı bir ortamda…ta bundan beş sene evvel Seyahat ile ortanda bir bağ kurulmaya başlandığı bir ortamda neden ısrarla Türkiye’de kaldın? Öbür imkanların olmasına karşın neden çocuğunun Türkiye’de doğmasını tercih ettin? Ege şimdi iki buçuk yaşında… yani tam bu sürecin ortasında doğdu.
Gidenlere, gitmek isteyenlere bir kelamım yok… haklarıdır. Lakin ben buralı hissediyorum; hayallerim, umutlarım buraya dair. Hande de ben de Ege’nin burada, buralı büyümesini istiyoruz. Ülkemizden vazgeçmeye hiç niyetimiz yok. Bizi kaçarlar diye tutuklayan mahkeme utansın. Ben Amerika’nın bana verdiği Green Card’ı (Yeşil Kart) iade edip döndüm Türkiye’ye. Biz daha yargılanırken AİHM bu dava için 18. Husus ihlali verdi. ‘Bu davada siyasi saiklerle hukuk askıya alındı’ dedi. Bu kararı hangi Avrupa ülkesine gösterseniz size çabucak siyasi mülteci statüsü verir. Buna karşın kimse gitmedi. Taban insanlık varsa, birilerinin yüzünün kızarması gerekir sanırım. (HABER MERKEZİ)