Güney Afrika’nın Cape Town kentinden model Marike, kendisine sık sık içki, yemek ve aktiflik bileti ısmarlandığını söylüyor. Bunun dış görünüşünden kaynaklandığını düşünüyor. BBC Business Daily radyo programına konuşan uzun uzunluklu, zayıf, kumral model “Bazıları bunun haksızlık olduğunu düşünebilir. Fakat nasıl göründüğünüze baktığınızda bundan gurur duyuyorsanız, bunu korumak için çok çalışıyorsanız, bir sürü fiyatsız tecrübe ve yan gelir elde edebiliyorsunuz… Bence bundan istifade edip keyfini çıkarmak gerekir” diyor.
Güzel her geçen gün daha değerli hale geliyor
Güzelliğe dayalı önyargılar yalnızca Hollywood, reklam dünyası ve toplumsal medyayla kısıtlı değil: Her geçen gün daha fazla araştırma hayatın alımlı bireyler için daha kolay ve daha yararlı olduğunu gösteriyor.
Peki cazip beşerler başkalarına kıyasla ne kadar daha fazla kazanıyor? Dünyanın dört bir yanında beşerler bu mevzudaki tecrübelerini toplumsal medyada aktarıyor. “Güzel insanlar” yalnızca dış görünüşleri yüzünden kendilerine ikram edilen şeyleri anlatırken içlerinden bir bayan, kâfi donanıma sahip olmadan yaptığı bir iş müracaatına yalnızca şirket müdürünün onu cazibeli bulması nedeniyle çağrıldığını düşündüğünü paylaşıyor.
Sosyal medyanın hissesi büyük
Sosyal medya kadın-erkek pek çok şahsa, meskenlerini bile terk etmeye gerek olmadan yalnızca dış görünüşleri sayesinde geçinme imkanı sağlıyor. Marike “Güzellerin sahip olduğu ayrıcalıklar arttı. Bunda en büyük hisse Instagram’ın” diyor.
Şirketler artık klasik medyayı takip etmeyen genç kitlelere ulaşmak için toplumsal medyada birbirleriyle yarışıyor. “Bir marka size çok sayıda fiyatsız eser gönderebilir ve tek yapmanız gereken şey Instagram’daki takipçilerinize bu eserleri tanıtmak” diyor ve ekliyor:
“Restoranların açılışları üzere çok sayıda aktifliğe davet ediliyorum. Tek yapmam gereken şey oraya gitmek ve eğlenmek. Bu durum restoranın işletmecisinin de işine yarıyor zira çekilen fotoğraflarla, yerinde çok sayıda hoş bayanın eğlendiğini herkese göstermiş oluyor. Ferdî olarak gördüğüm ilgiden; fiyatsız aktiflik ve eserlerden mutluyum. Bütün bu tecrübeleri ve fırsatları yalnızca hoş ve model olduğum için yaşayabilmem fantastik bir şey. Zira insanın çok fazla harcaması oluyor, bilhassa de büyük bir kentte yaşıyorsanız.”
Çekici beşerler daha fazla mı maaş alıyor?
Texas Üniversitesi’nden çalışma iktisadı profesörü Daniel Hamermesh, cazibeli insanlara daha fazla ayrıcalık tanınması üzerine yıllardır çalışma yürütüyor. Hamermesh hoş şahısların daha fazla maaş aldığını, daha kolay kredi çektiğini, daha âlâ iş teklifleri ve yan yararlar aldığını söylüyor:
“Daha uygun göründüğünü düşündüğümüz şahıslar daha uygun işler yapıyor ve karşılığında daha fazla şey alıyor. Dış görünüşe verilen pahayla anılmayan üniversite öğretmenliğinde bile bu geçerli. İktisat alanında dahi, daha güzel görünen ekonomistlerin daha fazla para kazandığını görüyoruz.”
Hamermesh hiç beklenmeyecek kesimlerde bile hoş şahısların başkalarına kıyasla daha fazla para kazandığını söylüyor. ABD’de alımlı bir çalışanın hayatı boyunca ortalama görünüşlü bir emekçiden 230 bin dolar daha fazla kazanacağını hesaplıyor. Bu hesapta saatlik fiyatın 20 dolar olduğu varsayılıyor.
Çekici erkekler daha fazla kazanıyor
Bu modeli bir fon yöneticisi yahut yatırım bankacısına uyguladığımızda ise fark ölçü olarak çok daha fazla oluyor. Hamermesh, cinsiyete dayalı maaş farkının cazip insanlarda da geçerli olduğunu, cazibeli erkeklerin alımlı bayanlardan daha fazla kazandığını söylüyor. Erkekler ortasında görünüme dayalı yarar farkı yüzde 10 olurken bayanlar ortasında bu fark yüzde 5 civarında.
Pek çokları hoşluğun net bir tarifinin yapılamayacağını düşünse de Hamermesh bu fikirde değil. Birçok kişinin kimin alımlı olup kimin olmadığı konusunda fikir birliğine varabileceğini söylüyor:
“Sizinle sokakta yürüyüp 10 şahsa baksak, bir iki hoş yahut güzel kişi görürüz ve bunların kim olduğu konusunda da uzlaşırız. Hoşluk algımız ırklara dair fikirlerimizin de üstünde yer alıyor. Hoş bir Afrikalı bayan tüm dünyada hoş bir bayan olarak algılanacaktır. Birebiri Asyalılar için de, beyazlar için de geçerli.”
Estetik, cazibeli olmaya yetmiyor
Botox ve dudak dolgusu üzere kozmetik prosedürler gitgide yaygınlaşsa da Hamermesh bunların insanları daha cazip göstermeye yetmediği görüşünde:
“İnsanlar bunların kendilerine yardımcı olduğunu söylüyor. Daha uygun gözükmek için daha uygun kıyafetler, daha âlâ makyaj materyalleri alıp saçlarına daha fazla itina gösterebilirler. Ama Şanghay’da bayanlar üzerinde yapılan bir araştırma, hoş gözükmek için daha fazla para harcayan bayanların başkalarına kıyasla çok az daha hoş algılandığını ortaya koydu.”
Konu dış görünüş ve kiloya gelince, muharrir Emily Lauren Dick kilo ayrımcılığının yaygın olduğunu düşünüyor. Pek çok ülkede yasalar ırk, cinsiyet, etnik köken, engellilik durumu ve yaş temelli ayrımcılığı yasaklasa da Emily alımlı görülen ve görülmeyen şahıslara dair ayrımcılık konusunda hiçbir düzenleme olmadığını, şirketlere bu hususta eğitim verilmesi gerektiğini söylüyor:
“Kilolu vücutlardan korkmak ve nefret etmek manasına gelen şişman fobisi ırkçılıktır. Kölelik başladığında beyaz bayanlar kendi vücutlarını siyah bayanlardan farklılaştırma gereksinimi duydular ve buna buldukları karşılık zayıflıktı.”
Kilolu bireyler daha az kazanıyor
Reklamlar ve sinemalarda kilolu şahısların “sevilemez ve aptal” bireyler olarak gösterildiğini söyleyen Kanada’da yaşayan muharrir, bu algının günlük ömürde kilolu şahısların zorbalık ve odunla müsabakasına yol açabileceği ikazında bulunuyor: “Kilolu bireyler zayıf iş arkadaşlarına kıyasla daha düşük maaş alıyor ve bunun ardında da bu bireylerin kıymetlerine yönelik algılar var.”
Bilim de onun teorisini destekliyor üzere gözüküyor. Kısa müddet evvel İngiltere’deki Sheffield Hallam Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada patronlara özgeçmiş örnekleri dağıtıldı. Her şeyi tıpkı olan CV’lerin tek farkı fotoğraflardaki şahısların kilosuydu. Sonuçta patronların daha zayıf şahısları işe alma eğiliminde olduğu ortaya çıktı.
Çekicileri kayırmak yeni bir durum değil
Dünya Sıhhat Örgütü’nün obez insan sayısının bir milyarı aştığını varsayım ettiği günümüz, kilo ve hoşluk ortasında kurduğumuz bağları sorgulamak için ülkü bir vakit olabilir.
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran, Alımlı insanları kayırmak yeni bir şey değil, Hollywood yıldızlarından sıradan insanlara kadar herkesi kuşaklardır etkileyen bir durum. Ancak model Marike, toplumun dış görünüşe olan takıntısına karşı gelişen direncin fark edilir hale geldiğini ve moda sanayisinin de değişmeye başladığını söylüyor:
“Günümüzde beşerler kıssaları olan modeller, sanatkarlar ve aktörlere daha fazla ilgi duyuyor. Hatta modellik ve oyunculuk dışında şeyler yapan, diğer alanlarla ilgilenen şahıslara de ilgi duyuyorlar. Bu yüzden kişilik kıymetli bir hale geldi. Bu artmakta olan bir trend ve olağanüstü bir şey olduğunu düşünüyorum.”