T24 Haber Merkezi
ABD’nin en önde gelen üniversitelerinden MIT’de öğretim üyeliği yapan Nobel ödüllü Profesör Daron Acemoğlu, Türkiye iktisadının en değerli iki probleminin yargı ve eğitim sistemi olduğunu söyledi.
Brand Week İstanbul’da konuşmacı olmak üzere Nobel İktisat Ödülü’nü kazanmasının akabinde birinci kere Türkiye’ye gelen Acemoğlu, gazeteci Fatih Altaylı‘ya konuştu.
Acemoğlu, “Türk iktisadının en değerli sorunu ne?” sorusuna şu cevabı verdi:
“Bir, yargı. Sağlam, hürmet duyulur bir yargı sistemi kurulması kaide. Bu olmadan olmaz. Buna paralel olarak eğitim sistemini elden geçirmek gerek. Rekabete açık, özgür düşünmeye programlanmış, yapay zekayı gerçek kullanmayı bilen, yeniliklere açık ve yine söyleyeyim özgür niyetli bir eğitim sistemi oluşturmadan Türk iktisadının kalıcı biçimde düzelmesi mümkün değildir. Daima kurumlara vurgu yapıyorum. Bu kurumların başında yargı kurumları ve eğitim kurumları gelir. Bu iki kurumu sağlıklı olmayan ülkeler ekonomilerini kalıcı biçimde düzeltemezler.”
Acemoğlu, Altaylı’nın “Aynı eğitim, birebir bilgi seviyesi, birebir Daron olarak Türkiye’de çalışıyor olsaydın Nobel alabilir miydin?” sorusu üzerinde de “Alamazdım. Zira Türk Üniversiteleri özgür değil. Bir bilim insanına ne yapması gerektiğini söylerseniz o bilim insanı Nobel falan alamaz” dedi.
TIKLAYIN – Daron Acemoğlu’nun Nobel’i kazandıktan sonra Türkiye’deki birinci durağı Galatasaray Lisesi oldu: ‘Dar Koridor’, işte bu koridor…
|
Nobel İktisat Mükafatı kazandı Massachusetts Teknoloji Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu, “kurumların oluşumu ve refaha etkilerine” ait çalışmalarından ötürü 2024 Nobel İktisat Ödülü’ne layık görüldü. Ödülün açıklandığı sırada konsey tarafından yapılan açıklamada, “Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu ve kurumların halkı sömürdüğü toplumlarda büyüme ya da daha güzele yanlışsız değişim gerçekleşmez. Ödül sahiplerinin araştırmaları bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor” denildi. Acemoğlu, mükafatı almasının akabinde “İyi bir mesleğe sahip olmayı hayal ediyorsunuz lakin bu ödül bunun da ötesinde bir şey” demişti. |
|
TIKLAYIN – Daron Acemoğlu’nun T24 konuşmaları: Yapay zekâdan hukuk devletine, iktisat siyasetlerinden siyasete, ne düşünüyor, hangi tekliflerde bulunuyor? TIKLAYIN – Daron Acemoğlu, Nobel İktisat Ödülü’ne layık görüldü TIKLAYIN – Daron Acemoğlu: Bu ödül, âlâ bir mesleğe sahip olma hayalinden öte bir şey Cansu Çamlıbel’in söyleşisi – Prof. Dr. Daron Acemoğlu: Türk iktisadının yapısal sorunlarını 10 senede kalıcı hale getirmiş bir bakandan nasıl umutlanayım? Murat Sabuncu’nun söyleşisi – Daron Acemoğlu: Dünyanın gelişmekte olan ülkelerin sesine muhtaçlığı var, ancak o ses için BRICS yanlışsız yer değil T24 Yıllık Konferansı – Prof. Dr. Daron Acemoğlu: Demokrasiler için yeni tehdit türedi; seçimle gelen önderlerin hukuk devletini kaldırmaları, muhalefet önderlerini mahpusa atmaları T24 Yıllık Konferansı – Prof. Dr. Acemoğlu: Türkiye’de 10 yıl içinde kimi işleri yapan beşerler kendilerini geliştiremezse yapay zekâyla rekabet edemeyecekler |
|
Daron Acemoğlu kimdir? Eğitim hayatı Acemoğlu, 1967 yılında İstanbul’da doğdu. Hukukçu Kevork Acemoğlu ile şair ve edebiyatçı İrma Acemoğlu’nun oğlu olan Daron Acemoğlu, ilköğrenimini İstanbul Kadıköy’deki Aramyan Uncuyan Ermeni İlkokulu’nda tamamladıktan sonra, 1986’da Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu. Lisans derecesini İngiltere’nin York Üniversitesi’nde Matematiksel İktisat ve Ekonometri Kısmı’nda (1989) tamamladı; yüksek lisans (1990) ve doktora (1992) derecelerini Londra İktisat Okulundan aldı. 1992-1993 yılları ortasında Londra İktisat Okulu’nda ders verdi. 1993’ten itibaren akademik mesleğine ABD’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) devam ediyor. 2000 yılında iktisat profesörü ve 2019 yılında da üniversitede bir öğretim üyesine verilebilecek en yüksek unvan olan enstitü profesörü unvanını aldı. Akademik çalışmaları ve kitapları MIT’deki akademik mesleğinin birinci yıllarında, The Economic Journal’da yayınlanan “Consumer Confidence and Rational Expectations: Are Agents’ Beliefs Consistent With the Theory?” (Tüketicinin Kendine itimadı ve Rasyonel Beklentiler: Faillerin İnançları Teori ile Dengeli mıdır?) başlıklı makalesi “1996 yılının en uygun makalesi” mükafatına paha görüldü. 2005 yılında iktisat bilimine en büyük katkıyı yapan 40 yaş altındaki bir bilim insanına her iki yılda bir verilen John Bates Clark madalyasına layık görüldü. Siyaset bilimci James A. Robinson’la birlikte yazdığı Economic Origins of Dictatorship and Democracy (Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri) 2006 yılında yayımlandı. Kurumların ekonomik gelişim ve siyasal iktisattaki yeri üzerine çalışmaları, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından 2006 yılında Bilim Ödülü’ne layık görüldü. Acemoğlu ve Robinson’un 2012 yılında yayımlanan Why Nations Fail: Origins of Power, Poverty and Prosperity (Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri) adlı kitabı New York Times gazetesinin çok satan kitaplar listesine de girdi. Acemoğlu ve Robinson bu kitapta, milletlerarasındaki refah farklarının ana nedeninin coğrafik, tarihi ya da kültürel faktörler olmadığını; farklılığın temel nedeninin ulusların sahip olduğu ekonomik ve siyasi kurumların niteliğinde yattığını öne sürdü. Klasik büyüme ve kalkınma teori ve modellerine farklı bir perspektifle yaklaşımı nedeniyle Toplumsal Bilimler kolunda 2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nün, Acemoğlu’na verilmesi uygun görüldü. Acemoğlu’na mükafatı, 24 Aralık 2013 tarihinde gerçekleşen merasimde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından verildi. Utrecht, Bilkent, Bath, Boğaziçi ve Atina üniversiteleri ile Paris’teki École Olağana Supérieure tarafından fahri doktor unvanıyla ödüllendirilen Acemoğlu’na 2019 yılında MIT tarafından “Enstitü Profesörü”, 2021 yılında İngiliz Akademisi tarafından Onur Üyesi unvanı verildi. Acemoğlu, Review of Economics and Statistics ve Journal of Economic Growth mecmualarının yardımcı editörlüğünü yürütüyor, tıpkı vakitte da Bilim Akademisi üyesi. Acemoğlu, oyun ve optimizasyon teorisi üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınan Asuman Özdağlar ile evli ve çiftin Arda ve Aras isimlerinde iki erkek çocuğu var. |
|
Şirin Payzın, Cihan Balta, Soli Özel ve Barçın Yinanç kıymetlendirdi: İkinci Trump periyodu ABD, dünya ve Türkiye için ne manaya geliyor? |
