İzmir’in Selçuk ilçesinde konutta çıkan yangında yaşları bir ile beş ortasındaki beş kardeşin ömrünü yitirmesi Türkiye’yi derinden sarstı. Kelam konusu olay, “yoksulluk” tartışmalarına neden olurken aile tabipleri fakir ailelerin doğum denetim materyallerine erişemediğine dikkat çekti.
Sağlık ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası (SES) İzmir Şube Bayan Sekreteri Sibel Uyan, “Sağlık Bakanlığı, kondomu çok kısıtlı veriyor. RİA (rahim içi araç) takma çok kısıtlı. Doğum denetim hapları esasen verilmiyor. Aylık iğneler, üç aylık iğneler vakit zaman yer değişikliği yaparak veriliyor yahut verilmiyor. Aşılar yok. Gözetici sıhhat hizmeti bazında bakanlık aslında uzun müddettir vazifesini yerine getirmiyor. Bu, aslında birinci basamağa bakış açısının karşılığı. Sıhhatte dönüşüme bu kadar sahip çıkması, yönetmelik değişikliği bile politik yapılarının bir sonucu” dedi.
Eskiden 15-49 yaş ortası bayan izleminde şahıslarla gebeliğe yönelik konuşabildiklerinin altını çizen Uyan, “Şu yol sana uygun, şu uygun değil biçiminde görüşmelerimiz olurdu. Elimizde sunacağımız alternatiflerimiz vardı. ‘Spiral taktırıyor musun, hamile kalmak istiyor musun?’ üzere şahsa yardımcı olma noktasında değiliz şu an. Bir oral konseptif dünyanın parası. Minimum fiyatlı birinin bu türlü bir usul kullanma talihi yok. Spiral taktırsın deseniz dünya kadar yan tesiri var. Herkese uyumlu değil” sözlerini kullandı.
‘BAKANLIĞIN İSTEDİĞİ TABLO’
Uyan, “Sağlık okur yazarlığının artırılması, doğum denetim sistemleri noktasında şahsa tam takviye olunması gerekiyor. İktidarın doğurmak, çocuk yapmak noktasındaki sözlerini biliyoruz. Biz doğum denetim noktasında ‘Bakabileceğin kadar çocuk’ diyoruz. İktidar bu türlü bir ileti vermiyor. Bunu dayanaklar stilde aile planlaması materyali dağıtmıyor. Bakanlığın istediği bir tablo bu. İktidar tam bir bütün olarak Sağlık Bakanlığı malzeme vermiyor, Aile Bakanlığı dayanak olmuyor. İzmir’de çocukları ölen bayan her bir koldan bu noktaya geldi” diye konuştu.
‘TIP DIŞI UYGULAMALAR YAPILIYOR’
Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu (TTB-AHEK) Başkanı Emrah Kırımlı “İktidarın “çok çocuk” siyaseti olduğu için 6 yıldır aile planlaması materyali verilmiyor. Ancak Türkiye’nin nüfus siyasetlerine baktığınızda 6 yıldır doğurganlık artmıyor. Kimse bu ekonomik krizde çocuk sahibi olmaya yürek edemiyor. Üreme sıhhati materyali verilmediğinde parası olanlar bu hizmeti alıyor, parası olmayan da merdiven altına yöneliyor. Fakir kesim doğurganlığını denetim edemez hale geldi. Sıhhat sorunu yaratacak biçimde tıp dışı uygulamalar yapıldığını da duyuyoruz” dedi. Kırımlı, şunları kaydetti:
“Bu hizmeti verirken kişinin sıhhat durumuna uygun formülü belirliyorduk. Artık kimse gelip bize bu mevzuda danışmaz oldu. Beşerler kullanmaması gereken formüller kullanıyor. Parası olan düzgün hizmet alabiliyor. Gereç vermeyerek doğurganlığı çoğaltmaya çalışıyorlar. Lakin tam aksisi oluyor. Aslında malzemeyi verseniz bu kişinin istediği vakit çocuk sahibi olmasına imkan sağlıyorsunuz. Vermediğiniz vakit büsbütün plansız, denetimsiz oluyor. Bedel vermediğiniz bayana çocuk sahibi olma ve yetiştirme yükü veriyorsunuz. Bedel vermediğiniz bir insan sizin sözünüzü dinlemez. Kürtajlar da doğum denetim de riskli olarak devam ediyor. Yanlış tedaviler yapılıyor.”