1990’lardan beri bitkisel sütler Avrupa’da tanınan olmakla birlikte yavaş yavaş ülkemizde de inek sütüne bir alternatif olarak raflarda yerini aldı. Uzman Diyetisyen Zehra Bora Kara, bitkisel süt ve inek sütüne dair merak edilenleri anlattı.
BİTKİSEL SÜTLERİN VE İNEK SÜTÜNÜN İÇERİKLERİ NASIL?
Yulaf sütü neredeyse inek sütü kadar kalorilidir. Badem, pirinç, hindistan cevizi ve kaju bazlı sütler daha az kalorilidir. Birden fazla bitkisel süt, inek sütündeki yağın sırf %25 ile %63’ü ortasında bir orana sahiptir. Fındık ve yulaf sütü dışındaki bütün bitkisel sütler inek sütünden daha az şeker içerir.
İNEK SÜTÜ KADAR ZENGİNDİR
Bitkisel sütlerin (hindistan cevizi hariç) tamamı sodyum açısından inek sütü kadar zengindir. Protein bakımından sırf soya, bezelye ve keten tohumu bazlı sütler inek sütüne eş bedeldir. Bezelye bazlı sütler inek sütünden daha fazla potasyum içerir, soya sütleri ise inek sütüne potasyum bakımından denktir. Badem, bezelye ve keten tohumu bazlı bitkisel sütler inek sütünden daha fazla kalsiyum içerir.
ALERJİ OLMA İHTİMALİ YÜKSEK
Bitkisel sütler daha az kalori, daha az yağ (hindistan cevizi sütü hariç) daha fazla su içerir. Soya sütü hariç daha az protein içerir. Kimi hazır bitkisel sütler çeşitli vitaminler ve besleyicilerle destek edilmiştir. Soya sütü bütün esansiyel amino asitleri içerdiği için besince en istikrarlı ve inek sütüne en yakın olan bitkisel süt çeşididir. Lakin soya en yaygın sekiz alerjenden bir tanesi olduğu için tüketicilerin hassasiyeti ya da alerjisi olma ihtimali de bir epey yüksektir.
ÇOCUKLAR İÇİN SÜTLER ALERJEN OLABİLİR
Başlıca süt tüketicileri çocuklardır. Hayvansal süte alerjisi olanların farklı bir kaynak denemesi gerekebilir. Bitkisel sütlerin çocuklar için inek sütü kadar faydalı olup olmadığını soran bir araştırmada çocukların tüketimine nazaran büyüme mühletleri gözlemlenmiştir. Bir bardak tam yağlı inek sütü 8 gram yüksek kalite protein ve bütün esansiyel amino asitlerin alınmasını sağlar.
Bebekliğin birinci iki yılında yüksek kalori, demir ve protein üzere kimi kıymetli besleyiciler vardır. Küçük yaşlarda anne sütü ya da formülü öteki alternatiflere karşı tavsiye edilir. Bunun sebebi yalnızca ne içerdiklerinden değil tıpkı vakitte ne içermediklerinden de kaynaklanır. Örneğin sodyum üzere içerikler anne sütüyle tanıştırılmadığı için bebekler kısıtlı içerikleri işlemek ve sindirmek için sistem oluştururlar.