Marmara Bölgesi’nin birinci, Türkiye’nin ise beşinci büyük doğal gölü olan yaklaşık 300 kilometrekarelik İznik Gölü’nün su düzeyinde son yıllarda düşüş görülüyor.
Tarımsal sulamada da yararlanılan göldeki su çekilmesi yer yer 150 metreye ulaştı. Kimi balıkçı kayıklarının karaya oturduğu gölün etrafında kuraklık kaynaklı küçük adacıklar oluştu.
Bursa Büyükşehir Belediyesince Orhangazi ile İznik ilçe merkezleri ortasında 2015-2018 yıllarında işletilen “Akşemseddin” isimli yolcu gemisinin yanaştığı Orhangazi İskelesi artık suyun metrelerce uzağında kaldı. Geminin sefer yaptığı periyotta çekilenler ile iskelenin şimdiki fotoğrafları su düzeyindeki değişimi gözler önüne seriyor.
Su çekilmesiyle, 2014 yılında göl kıyısının 20 metre açığında 1,5-2 metre derinlikte bulunan, yaklaşık 1600 yıl evvel Aziz Neophytos ismine inşa edildiği belirlenen batık bazilika kalıntısının büyük kısmı su düzeyinin üzerinde kaldı. Keşfedildiğinde havadan yapılan çekimlerde varlığı anlaşılabilen kalıntılar, ortadan geçen 10 yılda kıyıyla birleştiği için kıyıdan rahatlıkla görülebiliyor.
“BU YIL DAHA ÇOK ÇEKİLME OLDU”
Orhangazi Ziraat Odası Başkanı Dinçer Dimrit, AA muhabirine, İznik Gölü’nün her geçen gün “kan kaybettiğini” söyledi.
Göldeki çekilme hakkında hazırladıkları raporu ilgili kurum ve kuruluşlara sunduklarını belirten Dimrit, şunları kaydetti:
“Bu göl hepimizin gölü. Bu gölü daima birlikte muhafazamız gerekir. Bir bedelimiz çekilip gidiyor. Bu yıl daha çok büyük çekilme oldu. Bu yıl suyun olduğu kısım mera haline geldi. Çocukluğumda gölün kenarında yol vardı, su oraya kadar çıkardı. Gördüğümüz kadarıyla oradan yaklaşık 150 metre çekilme var. Tahlil önerisi olarak yırtıcı sulamanın önüne geçebiliriz. Fabrikalara buradan su verilmemesi lazım. Bunun yanında kuraklık ve buharlaşmayla suyumuz bu düzeylere geldi.”
BALIKÇILIK DA ETKİLENDİ
Orhangazi Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Zelkif Bektaş da 60 yıldır bölgede yaşadığını lisana getirdi.
O periyot ile gölün mevcut durumunu kıyaslayan Bektaş, “11 yaşından beri İznik Gölü ile iç içeyim, suyun hiç bu kadar çekildiğini görmemiştim. 6 sene evvel denizden büyük bir gemi getirdiler buraya. Düşünün şu anda o geminin bağlandığı yerde dikiliyoruz, su kalmadı.” dedi.
Bektaş, gölde evvelce yılda 1000 tondan fazla gümüş balığı avladıklarını söz etti.
Kendi kooperatiflerinin senede ortalama 250 ton balık yakaladığını bildiren Bektaş, bu sene 78 tonda kaldıklarını anlattı.
Ömer Bülbül de 48 yıldır ilçede yaşadığını, göldeki çekilmenin bilhassa son 15 yılda daha da arttığını vurguladı.
Bu sene 2023’e nazaran çekilmenin en az 10 metre fazla olduğunu söyleyen Bülbül, şöyle konuştu:
“Elektrik kurumundan emekliyim. İznik’in yüksek kesitlerinde 2015 yılında 2,5 metre kar ölçümü yapmıştık. O tarihten beri memlekete kar da yağmıyor. Gençliğimde bazilika hiç görünmüyordu. Gemi yanaştırılan iskelelerde su kalmadı. Özel teknelerin olduğu kısımdaki sular çekildi, tekneler karaya oturdu. Her geçen gün suyun azaldığını görüyoruz. İznik Gölü inşallah daha da fazla kurumaz.”