ASLIHAN ALTAY KARATAŞ Ankara – Başsavcılıklara gönderilen 13 unsurluk genelgeye nazaran, cinsel dokunulmazlığa karşı kabahatlere ait soruşturma süreçleri, Cumhuriyet başsavcılıklarınca yapılacak işbölümü ile, her adliyede muhakkak Cumhuriyet savcıları tarafından takip edilecek.
Uzman savcılar geliyor
Zorunlu olmadıkça iş kısmı değişikliği yapılmayarak savcının bu bahiste uzmanlaşması sağlanacak. Cinsel dokunulmazlığa karşı bir hata işlendiği argümanı ile soruşturmaya başlayan Cumhuriyet savcısı derhal Cumhuriyet başsavcısına bilgi verecek. Soruşturmayı yürüten Cumhuriyet savcısı, aksiyonun niteliği gözetilerek kolluk ünitelerine detaylı bir formda gereken talimatları verecek. Soruşturma sırasında, olayın isimli mercilere ne formda ve ne vakit yansıdığı, birinci kere kiminle ve nasıl paylaşıldığı, paylaşıldığı andaki mağdurun fizikî ve ruhsal durumu, olay ve yakalama tutanakları, doktor raporları, tanık beyanları, kuşkulu ve mağdur beyanlarının dengeli olup olmadığı, kriminal raporlar, taraflar ortasında hasımlık bulunup bulunmadığı, kuşkulu yahut mağdurun konutunda ya da iş yerinde yapılan aramada ele geçen kanıtlar, telefonda ve bilgisayarda ele geçirilen imaj ve yazışmalar ile başka bütün kanıtlar daima birlikte kıymetlendirilerek isimli süreçler yürütülecek. Biyolojik, dijital ve öbür tüm kanıtların acilen ve titizlikle toplanmasının ehemmiyetinin vurgulandığı genelgede, “Bu adımlardan kimilerinin vaktinde atılmaması yahut kanıtların eksik toplanması maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına mahzur olabilecektir” sözlerine yer verildi.
Örselemeye karşı tedbir
Çocuk ve öteki mağdurların sözlerinin Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM) ve İsimli Görüşme Odaları’nda (AGO) uzman eşliğinde şahsen Cumhuriyet savcısı tarafından alınacak. Genelgede mağdurların isimli süreçte failleri ile yüz yüze getirilmeden, hazırlanan özel ortamlarda tabir ve beyan süreçlerinin tamamlanması konusunda hassasiyet gösterilmesi istendi. Mağdur beyanı ile kovuşturma basamağında da yetinilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılması bakımından mecburilik bulunmadıkça mağdurun sırf bir kere dinlenmesi gerektiğinin söz edildiği genelgede, böylelikle ikincil örselenmenin de önüne geçilmesi istendi.
Çocuklara özel ilgi
Genelgede, mağdur çocuklar hakkında 5395 sayılı Çocuk Müdafaa Kanunu’nda yer alan önlemlerin kıymetlendirilmesi ve muhtaçlık duyulması halinde bu önlemlere hükmedilmesinin talep edilmesi gerektiği vurgulandı. Soruşturmalarda mağdur çocuk beyanı kesinlikle Çocuk İzlem Merkezinde (ÇİM) kuşkulu ile yüz yüze getirilmeden uzman aracılığıyla alınacak. Kovuşturmalarda, soruşturma basamağında alınan beyan ile yetinilmesi, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması bakımından mağdur çocuğun beyanının alınması yahut ayrıca bir süreç yapılmasında mecburilik bulunması halinde ise bu süreç ÇİM’de uzman aracılığıyla alınacak.
Mağdurun kelamı kesilmeyecek
Mağdurun beyanı alınırken kelamı kesilmeden dinlenecek, kullandığı sözlerin hukukî yahut tıbbi karşılığına dönüştürülmeden tabir ettiği halde zapta geçirilecek. Mağdurun birden fazla isimli muayeneye tabi tutulmasına muhtaçlık duyulmayacak formda süreçler yerine getirilecek. Cinsel akın ve çocuğun cinsel istismarı kabahatlerine ait soruşturmalarda mağdurun beyanı alındıktan sonra İsimli Takviye ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerinin (ADM) bilgilendirilecek, müdürlük tarafından olay hakkında isimli dayanak planı hazırlanacak ve psikososyal takviye hizmetleri planlanacak. Soruşturmalarda, mağdur ve çocuğun mahremiyetinin korunması, soruşturma konusu hareketin onların geleceği üzerinde olumsuz tesirler bırakmasının önüne geçilebilmesi ve masumiyet karinesinin korunabilmesi açısından soruşturmanın kapalılığı prensibine riayet edilecek. Soruşturma evrakına ait kanıt yahut imgeleri adabına ters olarak paylaşan ya da buna sebebiyet verenler hakkında yasal gereği yapılacak.