Çocuklar arasında en sık gözlenen kronik hastalıklardan biri olan astım; hırıltı, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürüğe yol açabiliyor. Astımın nedenleri arasında; aile öyküsü, sigara, hava kirliliği ve alerjenler (toz akarları, hayvan tüyleri, polenler) ile maruziyet, solunum yolu enfeksiyonları, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi faktörler bulunuyor. Çocukluk çağı astımı, doğru şekilde yönetildiğinde çocuğun günlük yaşamını etkilemeden kontrol altına alınabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Utkucan Uçkun, astım ataklarına karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Astım, çocukların solunum yollarında daralma ve iltihaplanma sonucu ortaya çıkan kronik bir solunum yolu hastalığıdır. Düzenli, doğru ilaç kullanımı ve tetikleyicilerden uzak kalmak astım tedavisinin ana unsurudur. Eğer atak önleyici ilaçlar düzenli ve doğru bir şekilde kullanılmamışsa, bu solunum yollarının tetikleyicilere karşı korunmasız kaldığı anlamına gelir. Yapılan araştırmalar astımı olan çocukların yaz tatilinden okula döndüklerinde bir önceki aya kıyasla hastaneye başvurma olasılıklarının yaklaşık üç kat daha fazla olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni çoğunlukla astımın bu dönemde virüsler tarafından tetiklenmesidir. Dolayısıyla uzman hekim ile birlikte oluşturulan bir astım eylem planına sahip olmak oldukça önemlidir.
Astım eylem planı her zaman yanınızda bulunmalı
Astım tedavisi genellikle bulguları kontrol altında almayı ve astım atağını önlemeyi amaçlar. İlaçlar, tetikleyicilerden kaçınma ve yaşam tarzı değişiklikleri, astım yönetiminde kullanılan yaygın yöntemlerdir. Ebeveynlerin çocuklarının yazılı astım eylem planının bir resmini telefonlarında saklamaları ve bu planı onlara bakan diğer kişilerle paylaşmaları önemlidir. Bu plan bir çocuğun astım ilaç rutini konusunda bilgiler içerdiği gibi çocuğun astımı kötüleşiyorsa belirtilerin nasıl fark edileceği ve bu durumda ne yapılacağını açıklayıcı nitelikte olmalıdır.
Önleyici ilaçları düzenli ve doğru şekilde kullanın
Önleyici ilaçlar yalnızca reçete edildiği şekilde kullanılırsa çocukları astım atağından koruyabilir. Steroid içerikli bu ilaçlar, bir çocuğun hava yollarındaki hassasiyet, ödem ve iltihabı zaman içinde azaltarak tetikleyicilere karşı yanıt verme olasılıklarını dolayısıyla da astım bulgularını azaltmış olurlar. Bulguları hemen gidermedikleri gibi tam etkinin oluşması 7 ila 14 gün sürebilir. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarının bu önleyici ilaçları her gün almaya devam ettiklerinden emin olmaları gerekmektedir. Bunun için telefonda bir hatırlatıcı veya duvarda bir ilaç tablosu bulundurmak faydalı olabilir.
Astım ataklarına karşı hazırlıklı olun
Bir astım atağı yaşamı tehdit edici nitelikte olabilir dolayısıyla ebeveynlerin her zaman yanlarında bir rahatlatıcı ilaç (genellikle yeşil sprey) bulundurmaları önemlidir. Bu ilaçlar astım bulguları geliştiğinde bulguları rahatlatmak için kullanılan ve hızlı etkiyen ilaçlardır. Bir çocuk astım krizi geçirirse;
- Ebeveynler çocuğun oturup sakinleşmesine yardımcı olmalı ve rahatlatıcı spreyden almalarını sağlamalıdır.
- Bulgular kötüleşiyorsa, rahatlatıcı ilaç tedavisine rağmen çocuk kendini iyi hissetmiyorsa veya herhangi bir zamanda çocuğun durumundan endişe duyuluyorsa acil tıbbi yardım alınmalıdır.
Temel ilaçları her zaman çantanızda bulundurun
Bir çocukta astımın yanı sıra saman nezlesi de varsa antihistaminikler ve burundan uygulanan steroid içerikli spreyleri de yanınıza almayı unutmayın. Saman nezlesi, astım için en önemli tetikleyicilerden biridir. Bu nedenle saman nezlesi bulgularını tedavi etmek astım atağı riskini de azaltmaya yardımcı olacaktır. Tatile gidildiğinde ebeveynler, fazladan bir hafta daha yetecek şekilde yedekler de dahil olmak üzere ilaçları kaybolma riskine karşı el bagajlarında taşımalıdırlar.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı