Ertuğrul Özkök, “Pazar Mektubu” başlığı altında, yazdığı ve “newsletter” olarak paylaştığı yazısında bugün Meryl Streep‘in “Şeytan Prada Giyer” (Türkiye’de Şeytan Marka Giyer ismiyle vizyona girdi) sinemasında canlandırdığı dünyanın en güçlü bayan genel yayın direktörü Anna Wintour karakterinin kocası tarafından terk edildiği ana işaret ederek, “Ve o an biz en güçlü karakterin de çökebileceği bir anı olabileceğini görüyoruz. Ama gördüğümüz en az onun kadar çarpıcı bir öteki şey daha var. Bakışlarındaki yaşlılık…” diye yazdı.
Özkök’ün “En ünlü bayan gazetecinin terk edildiğini öğrendiği an” başlıklı yazısı şöyle:
En ünlü bayan gazetecinin terk edildiğini öğrendiği an
Bu yazının başlığını şöyle de koyabilirdim.
“Elli yaş üstü bayan gazeteciler ve ben neden güneş gözlüğü takarız?”
Bir adım daha ileri de gidebilirim:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan Pazar günleri neden güneş gözlüğü takar?”
Bu sabahın 4’ünde aklıma takılan soru
Bu yazılı bu sabah saat 4’de yazmaya başladım.
“Yahu bu türlü sorular sabahın köründen bile erken saatte niçin aklına takılır” diye sorabilirsiniz.
Yemin ediyorum benim değil New York Times gazetesinin aklına takılmış.
O rolleri kendisi mi oynuyor, yoksa gözlükleri mi?
En önemli gazete dün durup dururken, bütün sinema etraflarında bomba üzere patlayan bir soru ortaya attı:
“Meryl Streep hakikaten yeterli bir oyuncu mu? Yoksa Oscarları kazandığı sinemalardaki rollerinin yarısını kendisi değil, gözlükleri mi oynuyor?”
Amanda Hess’in yazısı aslında Merly Streep’in en kıymetli sinemalarında “Gözlük takıp çıkarma sahnelerinin” ne kadar değerli olduğunu anlatıyor.
Gazete de onun çeşitli sinemalarından onlarca çarpıcı fotoğrafı yayınlamış.
Hepsinde gözlüklü…
Gazetenin bayan işvereni gözlüğünü ne vakit takar?
Mesela Washington Post gazetesi işvereni Katharine Graham’ı canlandırdığı “Post” filmi…
Gazetenin işvereni gazeteyi her okumaya başladığında gözlüğünü takıyor, durunca da çıkarıyor.
Bunu sinemanın çeşitli sahnelerinde görüyoruz.
O nedenle bir arkadaşı “Meryl Streep’in oyununu yarısı gözlük işi demiş.
Bu kelamlar ünlü bir oyuncuya hakaret mi
Yazar, “Arkadaşımın bu kelamı evvel bana hakaret üzere geldi ancak yıllar boyunca onun sinemalarını seyrederken ben de onun oyunculuğunda gözlüğü manipüle edişine takıldım” diyor.
Aynı sahneler İngiltere Başbakanı Thatcher’ı canlandırdığı sinemada de vardı.
Dahası bir çok öteki sinemada de misal bir oyunculuk açıkça görülüyordu.
Onun gözlükleri Çehov’un silahı gibi
New York Times muharriri “Meryl Streep’in gözlüğü Çehov’un silahı üzere bir şey” diyor.
Yani her öyküde birtakım ögelerin mecburî olmasını söz ediyor.
Ve sonunda şuna bağlıyor:
Gözlükler, sinemada bir abartının takımyıldızıdır…
Sadece sinemada mı…
Hepimizin günlük hayatında da gözlük yalnızca gözlerin üzerine takılan bir aksesuar mıdır?
Onu çıkarıp takmak da, günlük oyunumuzun bir modülü değil mi…
Şeytan ne giyer, hangi marka gözlük takar
Ama natürel benim yaşlandıkça daha da hinleşen gözlerim yazıda öteki bir detaya takıldı.
Oscar’lı oyuncunun “Şeytan Prada Giyer” sinemasındaki bir sahne bu.
Meryl Streep o sinemada çok ünlü, güçlü ve acımasız bir moda mecmuası editörünü canlandırıyor.
Bu rolün Amerikan moda yayıncılığının tartışmasız en efsane genel yayın direktörü Anna Wintour’dan esinlendiği herkesin bildiği bir sır.
Çok güçlü bir bayan. Aurası ve efsanesi, tahminen de genel yayın direktörlüğünden bile büyük.
Bu da ona inanılmaz bir güç veriyor..
Filmde okuldan yeni mezun bir gazeteci onun yanında çalışmaya başlayınca ortalarında çok ilgi cazip bir bağ başlıyor.
En güçlü bayanın güneş gözlüğünü çıkardığı an
Anna Wintour üzere sinemadaki bayan editörü de daima güneş gözlüklerinin ardında görüyoruz.
İşte o sinemada bir sahne var ki orada farklı bir bayan karakteri çıkıyor karşımıza…
Dibe düşmüş, gücünü kaybetmiş bir kadına…
Dünyanın en güçlü bayan genel yayın direktörünün kocası tarafından terk edildiğini öğrendiği an…
İşte o anın verdiği şaşkınlık ile hiç yapmaması gereken bir hareketi yapıyor ve güneş gözlüklerini çıkarıyor.
Ve o an biz en güçlü karakterin de çökebileceği bir anı olabileceğini görüyoruz.
Ama gördüğümüz en az onun kadar çarpıcı bir öbür şey daha var.
Bakışlarındaki yaşlılık…
Anna Wintour
47 yaşında çok fit bir İngiliz bayan gazeteci ne demişti
Bu kare bana yıllarca evvel okuduğum bir İngiliz bayan gazetecinin kitabını hatırlattı.
Kitabı yazdığında 47 yaşındaydı ve şu cümleleri dikkatimi çekmişti:
Kendine çok düzgün baktığını, sigarayı bıraktığını, spor yaptığını, çok fit olduğunu belirtiyordu.
Yani her şeyinin 30 yaşındaki üzere yerli yerinde olduğunu söylüyordu.
“Ama tekrar de bir şeyler gidiyor” diyordu.
Gözler….
Daha doğrusu bakışlardaki gençlik…
İşte onlar gidiyordu.
Bakışlardaki yaşlanmayı durduracak estetik keşfedilmedi
Ne yazık ki bakışlardaki yaşlanmayı durduracak bir estetik müdahale şimdi bulunamadı…
En abarılı yüz estetiği bile bakışlardaki yaşlanmayı durduramıyor…
Yapabildiği tek şey gözlere tuhaf bir manzara vermekten ibaret.
Gözlerdeki yaşlanmayı durduracak tek şey ne
İşte bu noktada güneş gözlüğü imdadımıza koşuyor.
Bugün için bakışlardaki yaşlılığı durdurabilecek tek deva güneş gözlüğü…
O yüzden son yıllarda beni daima güneş gözlüklü fotoğraflarımda görüyorsunuz.
O yüzden 50 yaşını geçmiş ünlü sinema oyuncularını, iş insanlarını, çok sık güneş gözlüklerinin gerisinden görebiliyorsunuz.
O yüzden en güçlü siyasetçileri bile giderek daha çok görüyorsunuz güneş gözlükleriyle.
Güneş gözlüğü güneşe karşı mı korur… Yoksa
Çünkü güneş gözlüğü insanın gözlerini ışığa karşı korur.
Ama yaşlanan bakışlara karşı çok daha düzgün korur…
Bazen yitmekte olan şeyleri saklamanın tek devası düzgün bir güneş gözlüğüdür…
Bakın Steve McQueen vefatından 42 yıl sonra bile bir çift Persol gözlükle hâlâ nasıl hoş ve karizmatik bakıyor…
****
NOT: Ünlü estetikçi Serdar Eren bir vakitler bana “Genç görünmenin en kolay yollarından birinin gülmek olduğunu söylemişti. “Gülmek genç gösterir” demişti.
Bunu da tavsiye edeceğim lakin, şu yaşadığımız dünyada gülebilmek artık o kadar güç ki…
O nedenle “ Şimdilik güneş gözlüğü ile yönetim edin” diyeceğim…
Ben o denli yapıyorum…