64 yaşındaki Özen Güneş’e karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri tanısı konulduktan sonra kuzeninden karaciğer nakli kararı alındı.
Ancak kuzeninden (vericiden) alınacak karaciğerin, Güneş (alıcı) için yeterli olmayacağı saptandı. Güneş’e, İstanbul’da Prof. Dr. Deniz Balcı ve ekibinin gerçekleştirdiği, dünyada geliştirilme aşamasında olan ve sayılı uygulamalardan biri olan i iki aşamalı nakil operasyonları uygulandı.
DHA’nın haberine göre; ilk aşamada vericiden alınan küçük karaciğer parçası, alıcıya hasta karaciğerin bir kısmı çıkarılarak nakledildi. Nakledilen küçük parça karaciğer büyüyüp vücuda yeterli hale gelince de ikinci ameliyatla hastada kalan sirozlu karaciğer parçası çıkarıldı. Böylece nakil işlemi başarıyla tamamlandı.
“Allah doktorumun o altın ellerine zeval vermesin”
Bu işlem sayesinde hayata tutunan Güneş, “Çok duygulanıyorum, çok sağlıklıyım. Allah doktorumun o altın ellerine zeval vermesin.” dedi.
Ağzından kan gelince hastaneye başvurmuştu
Güneş karaciğer yağlanması nedeniyle birkaç yıl takip görmüş, pandemi nedeniyle tedavisine ara vermesinin ardından kasım ayında ağzından kanama geçirmesi sebebiyle bir hastaneye başvurmuştu. Burada karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri tanısı konulan Güneş’e, hayata tutunması için tek seçenek olarak karaciğer nakli olması gerektiği söylendi. Hasta nakil için Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Deniz Balcı’ya başvurdu.
Güneş için kuzeni Adnan Can, karaciğer bağışında bulunmayı teklif etti. Ancak yapılan tetkiklerde, kuzeninin karaciğer boyutunun (hacminin) bu ameliyatı gerçekleştirmeye yeterli olmayacağı tespit edildi. Hastanın kuzeninden başka bir vericisi de olmaması nedeniyle, dünyada çok nadir uygulanan iki evreli bir karaciğer nakli yöntemi olan Rapid prosedürü ile naklin gerçekleştirilmesine karar verildi. Hastaya, Rapid prosedürü yaklaşık 3 hafta arayla iki aşamalı olarak başarıyla uygulandı.
Verici karaciğer boyutu yeterli olmayınca uygulanıyor
“Normal karaciğer naklinde alıcının karaciğerinin tamamı çıkarılırken, iki ameliyatlı Rapid prosedüründe ilk aşamada vericiden alınan sağlıklı karaciğer parçası hastaya nakledilmekte, alıcının mevcut karaciğerinin bir kısmı korunmakta ve nakil sonrasında tamamlayıcı fonksiyon görmektedir. İki haftalık bekleme periyodunun arkasından hastaya nakledilen yeni karaciğer büyüyerek boyutu yeterli hale geldikten sonra, ikinci seansta tamamlayıcı görevi gören hastalıklı karaciğer kısmı da çıkarılarak nakil işlemi tamamlanmaktadır. Böylece nakil karaciğerin büyüme aşamasında hastada karaciğer fonksiyonlarında bozulma da olmamaktadır. Bu yöntem, dünya tıp literatüründe vericinin karaciğer boyutunun alıcıya ya da vericide kalacak karaciğer bölümünün kendisi için yeterli olmadığı durumlarda karaciğer naklinin gerçekleştirilebilmesi için bir umut olarak gösterilmektedir.”
Prof. Dr. Balcı, “Vericinin kalan karaciğerin kendisine ya da alıcıya yetmeyeceği durumlarda Rapid prosedürü uygulanırsa hem alıcı hem de verici güven altına alınmış oluyor. Karaciğer naklinde gerek boyut gerekse damarların anatomik yapısı ile ilgili engeller ortadan kalkmış oluyor. İki aşamalı karaciğer naklinin ilk aşamasında hastanın karaciğerinin sol tarafını çı karıp, o yere vericiden gelen küçük sol lob karaciğeri naklediyoruz. Sonrasında hastanın sol tarafına nakledilen karaciğer parçasının büyüyüp vücudun ihtiyacını görecek hale gelmesini bekliyoruz
. Bu bekleme süresi genellikle birkaç hafta sürüyor. Bu süre zarfında hastanın yeni karaciğeri büyürken aynı zamanda eski karaciğeri de adeta şimdi gündemde olan hibrit araçlardaki ikinci motor gibi bir aksesuar motor görevi yaparak hastanın karaciğer yetmezliğine girmesini engelliyor.
Böylece hastalarımız ikinci aşamaya hazır hale geldiğinde (bunu tomografiyle değerlendiriyoruz), ikinci aşamada da hastanın kalan hasta karaciğer parçasını da çıkartıyoruz. Böylece hasta (alıcı) hem kendine yetmeyecek küçüklükte bir karaciğerle organ nakli olmuş hem de vericinin ameliyat riski 4-5 kat azaltılmış oluyor” ifadelerini kullandı.
“Beni hayata döndürdüler”
Tedavi sürecinin kendisi için zor olduğunu söyleyen Özen Güneş, “Benim için 3 ay çok zor bir süreçti. Çok kötü anlar yaşadım. Psikolojim bozuldu, kendimi kötü hissettiğim anlar oldu. Pes etmek istemedim. Eşim beni sarsarak gözlerimin içine bakarak sen yaşayacaksın, kurtulacaksın ve aramıza döneceksin diye konuştu. Deniz hocam başta olmak üzere Utku hocam ve diğer hocalarımın hepsinin eline, emeğine sağlık. Beni hayata döndürdüler. Şimdi çok iyiyim. Allah razı olsun çok teşekkür ediyorum. Ona minnet, şükran ve hayat borcum var. O altın ellerine bir şey olmasın çok duygulanıyorum.” dedi.
“İhtiyaçlarımı karşılayamazken şimdi her şeyimi yapabiliyorum”
Çok sağlıklı olduğunu ve kendisini çok iyi hissettiğini belirten Güneş, “Tabii ki daha da toparlanacağım. Yaklaşık 14 kilo kaybettim. Onun verdiği bir güçsüzlük var, inşallah onlar da geçecek. Sıfır yemekle yatıp kalktığım günler oldu. Hiçbir şey yiyemedim. Çok şükür, şimdi her şey yiyebiliyorum. Sağlığım gittikçe düzeliyor. Taburcu olalı yaklaşık 1 ay oldu. Samsun’a evime döndüm. Gün geçtikçe kendimi daha iyi ve toparlandığımı hissediyorum. Yataktan kalkamazken, yürüyemezken ve ihtiyaçlarımı karşılayamazken şimdi her şeyimi yapabiliyorum. İnşallah her şey daha iyi olacak. Çok memnunum. Allah bütün hocalarımın yollarını açık etsin.” diye konuştu.
Kuzenine olan minnetini dile getiren Güneş, “Allah, kuzenim Adnan Can’ın bu dünyasını da ahiretini de cennet eylesin. Allah ondan razı olsun. Ona çok teşekkür ediyorum. Yaşı da olmasına rağmen çok büyük bir fedakarlık yaptı. Teklif kendisinden geldi. Sonsuz teşekkür ediyorum. Ne diyebilirim ki kelime bulamıyorum her şey kifayetsiz kalıyor. Nakil bekleyen hastalar da hiç korkmadan karar versinler. Her şey çok kolay ve çok rahat ilerliyor. Korktukları gibi bir şey yok.” dedi.
“Organ nakli olabilme imkanı verebilen bir teknik”
Hastaya uygulanan teknik hakkında bilgi veren Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Deniz Balcı, “Bu hastamıza uyguladığımız iki evreli karaciğer nakli tekniğinin adı RAPID prosedürü dünyada ilk önce kalın bağırsak kanserinin karaciğere metastaz yaptığı yani sıçradığı hastalarda bildirilmiş olan bir teknik. Bu hastalara da organ nakli olabilme imkanı verebilen bir teknik. Biz bu tekniği karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri olan hastalarımıza uyguladık.” dedi.
Rapid prosedürünün dünyada geliştirilme aşamasında olduğunu ve dünyada ilk uygulayıcılarından olduklarını, Türkiye’de ise ilk kez sirozlu hastalara kendilerinin uyguladıklarını ifade eden Prof. Dr. Balcı, “Ülkemizde yaklaşık bugüne kadar 10’a yakın hastamızda bu prosedürü uyguladık. Bu hastamız da bize başvurduğunda karaciğerinde siroz geliştiğini, sirozun karaciğer yetmezliği (dekompansasyon) aşamasına geldiğini, karaciğerinde ve karnında asit aynı zamanda sarılık dediğimiz tablonun geliştiğini ve karaciğerinde de bir kitle olduğunu tespit ettik. Karaciğer naklinin böyle durumlarda en iyi tedavi olacağını hastamıza anlattık.” diye konuştu.