Barış ERKAYA / BORSA ANALİZ
Dünyada yaşanan enflasyon ve resesyon korkusu büyümeye odaklı piyasalar açısından çalkantılı dönemlere işaret ediyor. Hisse senedi piyasaları da bunların başında geliyor. Fakat borsanın altın kurallarından biridir ve usta yatırımcıların da tamamının dilinden dökülmüştür bu sözler: Bu dönemler büyük fırsatlar barındırır ve hisse senedi piyasaları her zaman beklentileri fiyatlandırır.
Yani özeti şu; analizini yaptığınız, beklentilerinizi oluşturduğunuz dolayısıyla da uzun vadeli bir dönem için güvendiğiniz hisse senetlerindeki her düşüş çok ciddi bir alım fırsatı. Çünkü akıllı yatırım doğru hisseyi alabileceğiniz en ucuz fiyattan alımla başlar.
Bu açıdan bakıldığında da ikinci çeyrek yani yarıyıl karları bulunmaz bir fırsat. Bu bilançoların bağımsız denetimden geçmiş olması da önemli bir nokta.
Borsa İstanbul’da 8 Haziran zirvesinin ardından yaşanan düşüşün toparlanma çabaları görülse de zirveden hala uzak bir seyir gözden kaçmıyor. Gelen tepki alımlarının çok güçlü olmadığı ortada. Fakat hisse bazında bakıldığında durum endekstekinden çok daha farklı. Birçok hisse senedi endeksten bağımsız yükseliş hareketleri sergiliyor. Bunun sebebi konusundaki ipucu ise yarıyıl kar beklentilerinde. Çünkü 27 Temmuz’da başlayacak olan bilanço açıklamaları 12 Ağustos’a kadar 200, 19 Ağustos’a kadar ise 336 şirketin konsolide ve konsolide olmayan bilançolarıyla tamamlanacak. Yani önümüzde ilk bilanço açıklamasına birkaç gün, son bilanço açıklamalarına ise 26 gün var.
Turizm, petrokimya, holding ve GYO’lara dikkat
Beklentiler de artık netleşmeye başlamış durumda. 7 aracı kurumun tahminleri üzerinden yaptığımız ortalama hesaplamalara göre toplamda 60 şirket için kar tahminleri belli oldu. Tek aracı kurum tarafından tahminlenen şirketleri (olağandışı sapmalara neden olmaması açısından) bu analizde dışarıda bıraktık. Buna göre THY’nin bilançosuna ilişkin beklentiler oldukça yüksek seviyede. Yine bankaların karlılığında çok ciddi bir artış beklentisi bulunuyor.
Bunlar dışında ise bazı gayrimenkul yatırım ortaklıkları, Tüpraş gibi ağır petrokimya sektörü şirketleri ve Aygaz, bazı enerji şirketleri ile dev holdinglerde yüksek kar beklentileri öne çıkıyor. Bu arada TAV Havalimanları da THY gibi yüksek turizm sezonunda yoğun kar artışı beklentisi olan şirketler arasında.
Karlarda düşüş beklentisi olanlar
Öte yandan teknoloji şirketlerinden karlılıkta düşüş beklentileri gözden kaçmazken, sigorta, dayanıklı tüketim, demir çelik şirketlerinin sektörel olarak kar baskısı yaşayabileceği görülüyor.
Aksigorta, Enka İnşaat, Ülker, Anadolu Sigorta gibi şirketlerde geçen yılın ilk yarısındaki karlılıktan bu yıl aynı dönemde zarara dönüş beklentisi bulunurken Vestel, Türk Telekom, Arçelik, Vestel Beyaz Eşya, Turkcell, Petkim, Aselsan, Kardemir gibi önemli şirketlerde karlarda azalış beklentisi bulunuyor.
Elbette bu kar beklentileri aynı zamanda hisse senedi değerlemeleri üzerinde de doğrudan etkili olacak. Karlılığı giderek artan bir şirketin değerleme rasyolarının da ucuz kalacağı çok açık. Mesele ise bu ucuzlayan değerleme rasyolarının yeniden daha önce gördüğü değerleme çarpanlarına hareketlenip hareketlenmeyeceği meselesi.
Beklenti ne kadar fiyatlanmış?
Burada kritik olan nokta da şu: Örneğin bir şirketin yüksek kar beklentisi zaten geçtiğimiz haftalarda fiyatlandıysa bu durumda fiyat/kazanç çarpanında şirket hisseleri halihazırda bilanço beklentisiyle aşırı fiyatlanmış da olabilir. Bunu görebilmek için de küçük yatırımcıların dikkat edebileceği bazı kriterler var. Bunlardan ilki 2022 yılı 6 aylık beklenen karlarının yıllıklandırılması. Bu yıllıklandırılmış 6 aylık kar üzerinden tahmini bir fiyat/ kazanç çarpanı hesaplanması. 2022/03 karlarının yıllıklandırılmasıyla hesaplanan son fiyat/ kazanç rasyosuyla bu rakamların kıyaslanması. Yani şirketin fiyat/kazanç çarpanı çeyrekler bazında beklenen karlarla daha da ucuzlamış bir görüntü sergiliyor mu? Bu hesaplamayı sizin için yaptık. Fakat hisse fiyatlarının halihazırda çoktan bu beklentiyi fiyatlamaya başlayıp başlamadığı, başladıysa da ne kadar fiyatladığı da bir diğer önemli nokta. Bunun için de çoğu hissenin hareketlenmeye başladığı dönem olan temmuz ayında yaşanan yükseliş ve düşüşleri yanına ekledik.
Böylece şirketlerin yeni bilançolarına ilişkin beklentilerinin en azından karlılık bazında ne kadar fiyatlandığını görmek mümkün olabilecek.
Tablolar nasıl okunmalı?
Aslında çok basit anlamıyla fiyat/ kazanç tablomuz bir geçmiş ve gelecek finansal performans ve hisse fiyatı konusunda kıyaslamalar içeriyor. Bunu herkesin anlayabileceği basit bir şekilde açıklamanın yolu belki de bir konut yatırımı örneği olabilir. Diyelim ki İstanbul’da yatırım amacıyla 2 milyon TL değerinde bir konut satın aldınız ve aylık 6 bin TL kira ile kiraya verdiniz. Kiraya hiç zam yapmamanız durumunda bile 28 yıla yakın bir sürede konuta yatırdığınız parayı kira ile amorti edeceğiniz anlamına gelir. Eğer bu sürede örneğin her yıl kirayı yüzde 10 artırdığınızı varsayalım. Bu durumda aslında eve yaptığınız yatırımın geri dönüş süresi 14 yıla düşecek demektir. Toplamda yaptığınız yatırımın değeri elde ettiğiniz kirayı hiçbir yatırım aracına koymadığınız varsayımıyla 9 milyon TL’ye yaklaşmış olacak. Elbette yıllık enflasyon, kurdaki artış seviyesi gibi birçok şeyin yanında konutun giderek eskimesi nedeniyle değer artışında yaşanabilecek azalmalar gibi çok sayıda değişken de hesaplamaya katılmalı. Fakat basit tanımıyla böyle özetlemek mümkün. Benzer bir hesaplamayı bir hisse senedi için yapalım. Diyelim ki bir şirketin hisselerine 2 milyon TL yatırım yaptınız. Şirketin karına da yatırımınız oranında ortak oldunuz demektir. Bu kar şirket tarafından dağıtılır veya dağıtılmaz, bu farklı bir tartışma konusu. Fakat fiyat/kazanç çarpanı da aynen konut kira çarpanı gibi yatırım yaptığınız şirketin yıllık karının, şirketin toplam piyasa değerini ne kadar sürede ödeyecek düzeye geleceğini gösteriyor. Örneğin hisse 10 F/K’ya sahipse bu durumda şirketin karı sabit kalsa bile 10 yıl içerisinde yatırımınızı amorti edebilecek kadar kar üreteceği varsayımına dayanıyor. Eğer her yıl yüzde 10 kar artışı sağlasa bu şirketin 7.5 yılda yatırımınızı amorti etme potansiyeli olacak. Bu nedenle düşen f/k hisse senetleri için daha yüksek getiri potansiyeli anlamı taşıyor.
