GÖKHAN KARAKAŞ- Çevresinde 6’sı büyükşehir 12 kent barındıran ve yaklaşık 30 milyon insanın yükünü taşıyan Marmara Denizi, dünyada tek ülkeye ilişkin tek iç deniz. Sanayi, kimyasal ve kanalizasyon kirliliği nedeniyle 2021 yazını son yılların en büyük etraf sorunu olan müsilajla çaba ederek geçiren Marmara Denizi’ni pek çok canlı tipi terk etmişti. Hareketli tipler bulundukları alanı terk ederken hareket edemeyenlerin sayılarında da büyük düşüş gözlemlenmişti. Müsilaj probleminin ardından Marmara Denizi ve Adalar Özel Etraf Muhafaza Bölgesi tespit edilerek kimi bölgeler tam müdafaaya alınarak Marmara Denizi Hareket Planı hayata geçirilmişti. Müsilajdan evvel bile çok az görülen eklem bacaklı çeşitlerinden ahtapot 3. defa kendini gösterdi. Prens Adaları ve Yalova’nın akabinde İzmit Körfezi’ndeki Eskihisar bölgesinde dalgıçlar eklem bacaklı tipi ahtapotu görüntülemeyi başardı.
Sağlıklı midye yatağı
İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Kısmı Fizikî Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahsen Yüksek, çift sıra vantuzu olan ahtapot cinsinin görülmesinin sevindirici olduğunu vurguladı. Yüksek, “İzmit Körfezi üzere baskıların fazla olduğu bölgelerde ahtapot üzere hassas bir cinsin gözlenmesi sevindirici. Lakin sağlıklı midye yataklarının bu bölgede gözlemlenmesi de çok önemli” dedi. Yüksek, midyelerin ötrofikasyonun yüksek olduğu yerlerde sağlıklı bir habitat oluşturduğunu ve biyolojik çeşitliliği desteklediğini kaydetti. “Bu tip habitatlara başka hassas tiplerde beslenmek ve üremek için gelebilir” diyen Doç. Dr. Yüksek, şu bilgileri verdi ve uyardı:
“Özellikle hasar görmüş habitatlarda, baskıları azaltır ve doğal habitatların nefes almasını sağlayabilirsek daha fazla ahtapot daha fazla lipsoz, kırlangıç üzere tipler görebiliriz. Zira İzmit Körfezi’nin geçmişine baktığımızda güçlü biyoçeşitliliğini biliyoruz ve şayet kirletici baskılar ve denetim dışı avcılıklar olmasaydı, körfezin hidrodinamik yapısı biyolojik çeşitliliği destekleyecekti.
Marmara korunmalı
Çift sıra vantuzlu ahtapot cinsinin kıyıya yakın alanlarda kayalık, kumlu ve çamurlu tabanlarda gözlenir. Deniz tabanındaki kabuklularla beslenir. Marmara Denizi ve İzmit Körfezi’nde alt katmanda oksijen azalması yaşanıyor. Canlıların ömür alanı daralıyor. Derin suları tercih eden kimi cinsler ömür şartları zorlaşınca kıyı kesitlere yaklaşıyor. Bu da kıyılarda tıp çeşitliliğin artmasına ve uzun vakittir görmediğimiz tiplerin görülmesine neden olur. Bu ahtapot Marmara Denizi’nin korunmasının ne kadar kıymetli olduğunun son ispatıdır zira Marmara çok özel bir denizdir.”
8-10 M’DE RASTLAMIŞ
Ahtapotu görüntüleyen Eskihisar Nefes Tabiat Sporları dalgıcı Alper Angın yaşadıkları memnun heyecanı anlattı: “8-10 metre derinlikte karşımıza çıktı. Sanayi atıklarıyla çok kirlenen körfezde bu türlü hassas canlıların görülmesi tüm doğaseverleri keyifli ediyor. Zira bizler deniz ekosisteminin tüm canlılarla korunmasının gerekli olduğunu yerinde gözlemliyoruz.”