Türkiye’nin AB’ye en değerli çıkış kapısı olan Kapıkule’de, yakın bir periyoda kadar 40 km’ye kadar çıkan TIR kuyruğu eridi. Yalnızca mevcut kuyruk erimedi, kapıdan çıkış yapan günlük araç sayısı da azaldı. Avrupa iktisadında yaşanan daralmanın yanı sıra Türk TIR şoförlerinin Schengen vizesi almak konusunda yaşadığı zorluklar, huduttaki yoğunluğun azalmasının iki ana nedeni olarak gösteriliyor.
Avrupa’ya yapılan ihracat taşımalarında karayolunun hissesi yüzde 50’yi geçiyor. Paha bazında ise bu oranın yüzde 70’in üzerinde olduğu belirtiliyor. Türkiye’den Avrupa’ya yıllık yaklaşık 500 bin TIR seferi yapılıyor. İki ay evvel günlük ortalama 9 bin 300 TIR Kapıkule’den AB’ye çıkış yapıyordu. Milletlerarası Nakliyeciler Derneği (UND) Kapıkule temsilcisinin verdiği bilgiye nazaran; bilhassa son haftalarda bu sayı 8 bin 500’lere kadar inmiş durumda. Hudut geçişlerinde yoğunluk nedeniyle oluşan kilometrelerce kuyruk, AB’ye çıkışlarda 5 güne varan beklemelere neden oluyordu. Artık ise 10 saatte Bulgaristan tarafına geçildiği belirtiliyor. Başka Batı hudut kapılarında da benzeri durum yaşanıyor.
Dünya Gazetesi’nden Aysel Yücel’e konuşan, Memleketler arası Nakliyecilik ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Lideri Ayşem Ulusoy, milletlerarası karayolu trafiğinde hem ihracat hem de ithalat tarafında bir yavaşlama olduğuna dikkat çekerek, “Ancak asıl büyük telaşımız, Avrupa’daki güç krizinin dahada derinleşmesi. Kriz endüstriye yayılır ve domino tesiri yaratırsa bu durum lojistiğe de önemli darbe vurur” dedi. Konuştuğumuz öbür lojistik firmalarının yöneticileri de piyasada bir daralma olduğunu, mevcut müşterilerinin iş hacimlerinin azaldığını söyledi.
“EYLÜL UMUTLARIMIZI SÖNDÜRDÜ”
Temmuz ve ağustos ayları yaz dönemi olması ve AB’de birçok fabrikanın kapanması nedeniyle çoklukla memleketler arası nakliyeciliğin nispeten zayıf olduğu bir periyottur. Fakat otomotiv, çelik üzere kimi bölümlerde ağustos ihracatı geçen yılın da altında kaldı. Bu durum resesyonun ayak sesleri olarak yorumlandı. Lakin birçok ihracatçı kesim yetkilisi ve lojistik yöneticisi AB’deki daralmanın ve beklenen resesyonun tesirlerinin eylül ayında daha net görüleceğini söylüyordu.
Uluslararası lojistik şirketi Rif Line’ın Türkiye Genel Müdürü Mehmet Serkan Fazilet, korkulanın olduğunu ve eylül ayının birinci haftasının sakinliğin sinyallerini verdiğini lisana getirdi. Serkan Fazilet, bahisle ilgili şu açıklamayı yaptı: “Temmuz ve ağustos ihracatta, hasebiyle nakliyecilikte vakit sessiz sakin geçer. Son 15 günden bu yana bütün piyasa tasayla eylül ayını bekliyordu. Yurt dışı ortaklarım, müşterilerimiz eylül ayında tatil sakinliğinin biteceğini umuyorduk. Maalesef üzülerek söylüyorum ki, beklenen eylül dönüşü olmadı. Yurt dışındaki alıcı firmalarla da görüşüyorum. Hepsi birebir tasayı taşıyor. Gördüğümüz kadarıyla bu sakinliğin ayak sesleri.”
AB’nin azalan siparişleri nedeniyle Türkiye’nin ihracat taşımalarında azalma yaşanırken, başka yandan mevcut yükü göndermek de vize mahzurları nedeniyle sıkıntıya dönüşmüş durumda. Sürücüleri vize alamadığı için 50 TIR’ı yüküyle birlikte depoda bekleten firma var! Türkiye vatandaşları Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte hem turistik hem de iş seyahati emelli Schengen vizesi almakta büyük zorluk yaşıyordu. Misal formda Türk TIR sürücülerine yönelik de vize sorunu başladı. Sürücülere en erken 40 gün sonraya randevu veriliyor. Randevu alınsa da sonuç için eskisine nazaran çok daha fazla bekleniyor. Öbür yandan müracaat sürecini tamamlayan birçok şoförün de ret aldığı belirtiliyor.
“AB, VİZE VERMEYEREK KENDİ AYAĞINA SIKIYOR”
UND Lider Yardımcısı Fatih Şener, son periyotta Türk TIR sürücülerine Schengen vizesi konusunda çıkarılan zorlukların, hem Türkiye’nin hem de AB’nin ticaretine büyük sekte vurduğunu söyledi. Fatih Şener, ticaretin siyasete alet edilmemesi gerektiğine işaret ederek, şunları söyledi: “Türkiye’den AB’ye taşınan ihraç yüklerinin büyük çoğunluğu Türkiye’de üretim yapan Avrupalı şirketlere ilişkin. Hasebiyle AB, vize pürüzü ile kendi ayağına sıkıyor. Pilotlar ve gemi adamlarının vize kaygısı yok. Biz Türk nakliyeciler olarak TIR sürücülerini de vizeden muaf tutmaya çalışırken AB bize daha fazla pürüz çıkarıyor” diye konuştu.
VİZE PÜRÜZÜNE KARŞI MÜTEKABİLİYET ASLI UYGULANMASI İSTENİYOR
UND Lider Yardımcısı Fatih Şener, nakliyeciler olarak, Schengen vizesi problemine tahlil için Türkiye’nin mütekabiliyeti gözetmesi ve gerekirse tarife dışı uygulamalara gitmesi gerektiğini belirterek, “Vize vermedikleri bu sürücüler Türk malını Avrupa da boşalttıktan sonra, Avrupa dan Türkiye’ye ve Türkiye gerisindeki Irak,İran, Azerbaycan, Gürcistan, ve tüm orta asya ülkelerine AB İhracat mallarını taşıyorlar. Türk sürücülerine Schengen vizesi için 40 gün sonrasına randevu veren AB üyesi ülke sürücüleri de yükünü aldıktan sonra bizlerin bekletildiği üzere vize randevusu için 40 gün bekletilmeli. Schengen ülkelerine vize koyulmasını değil, yalnızca sürücülerine birebir koşullarda vize verilmesini talep ediyoruz. Dışişleri Bakanlığımızın uygulayacağı mütekabiliyet ile vize sıkıntımızın çözülebileceğine inanıyoruz” dedi.