Çevresel kirliliğin arttığı günümüzde en inançlı hayat alanlarından biri olarak düşündüğümüz konutlarımızda de sıhhatimizin tehdit altında olduğunu belirten Prof. Dr. Erk, “Farkında olmadan binaların yapı gereçlerinden kullandığımız deterjana kadar pek çok kimyasal ile zehir yükleniyoruz” dedi.
Günlük yaşamda o kadar çok toksinle karşı karşıyayız ki artık onların tesirlerine karşı savunmasız durumdayız. Üstelik yalnızca kirli hava, yiyecek ve içecek yoluyla değil konutumuzda de sıhhatimizi önemli manada tehdit eden kimyasal hususlara maruz kalıyoruz. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk bizi birçok vakit farkında olmadan zehirleyip, başta kanser olmak olmak üzere birçok önemli hastalığa neden olan bu tehlikeleri şöyle açıkladı…
Prof. Dr. Osman Erk
Radon gazı
Radon kokusuz, tatsız, renksiz, doğal radyoaktif bir gazdır; toprak ve kayalar üzerinde var olan uranyumun parçalanması sonucu oluşur. Binaların üzerine konuşlandığı taş ve kayalardan; granit, tuğla üzere yapı materyallerinden sızan radon gazı akciğer kanseri için sigaradan sonra ikinci kıymetli risk faktörüdür. Birçok binaya, düzgün izolasyon yapılmamış temellerdeki çatlaklardan, tesisatlardaki ve duvar ortasındaki boşluklardan sızar. Müstakil binalarda, yer ve bodrum katlarında radon birikimi daha fazladır. Bu gaz toz ve öteki parçacıklara tutunarak akciğerlere yerleşir. Suda eriyebilme özelliğine sahiptir, yeraltı sularında erimiş halde radon bulunabilir. Meskenlerde bulunan doğalgaz da bir ölçü radon içerir. Radondan korunmak için meskenler sık sık havalandırılmalı; bilhassa bodrum katlardaki taban ve duvar çatlakları kapatılmalı ve yeni yapılan binaların radona dirençli olmasına dikkat edilmelidir.
Koku
Kokulu ve kokusu doğal olmayan her şey toksiktir. Yeni boyanmış duvarlar, yeni otomobiller birçok toksik kimyasal unsur yayar. Bu kokular ortadan kalkıncaya kadar koku kaynağından uzak durulmalıdır. Eski vakitlerde doğal çiçek ve bitkilerden üretilen parfüm ve deodorantlar günümüzde sentetik petrokimyasal eserlerden yapılır. Koku giderici spreyler havadaki berbat kokuları yok etmez, makûs kokuları örter yahut burun yollarını kaplayarak koku almayı pürüzler. Oda spreyleri ekseriyetle amonyak, naftalin, fenol, kserol, etanol ve formaldehit üzere kanserojen olabilen bileşikleri içerir.
Mobilya
Mobilyalar yapıştırıcı, vernik, boya ve cila üzere birçok kimyasal toksik unsur içerebilir. Mobilyalardan yayılan formaldehit ve yangın geciktiriciler sıhhat açısından olumsuz tesirlere yol açar. Formaldehit alerjik ve kanserojen bir unsur olarak kabul edilir. Yapılan çalışmalarda meskenlerin bilhassa oturma odalarında ve mutfaklarda formaldehit seviyesi toksik düzeylerde bulunmuştur. Münasebetiyle gereğince havalandırılmış ve kokusuz ahşap mobilyalar tercih edilmelidir.
Giysi
Giysilerin üretim ve yıkanma etabında kullanılan kimyasal hususlar bilhassa ırmaklara deşarj edilerek etraf kirliliğine ve kanserojen tesire yol açmaktadır. Giysilerin birçoğu naylon, polyester, akrilik üzere sentetik gereçlerden yapılmaktadır. Giysilerin üzerinde bulunan boyalar, formaldehit ve güve önleyici kimyasallar en çok bilinen toksik bileşiklerdir. Bu nedenle yün ve pamuk üzere doğal gereçlerden yapılmış giysiler tercih edilmelidir. Öte yandan kuru temizlemede kullanılan kimyasallar zehirlidir. Bu sürece tabi tutulan giysi ve eşyalar uçucu bir kanserojen olan tetrakloretilen yayar. Hasebiyle kullanılmadan evvel uygunca havalandırılmalıdır.
Kozmetik
Banyo ve çamaşırlarda kullanılan materyallerin büyük çoğunluğu toksik kimyasal unsurlar barındırır. Birçok diş macunu, gargara, saç spreyi, parfüm, cilt losyonu, deodorant, kolonya, tıraş losyonu, tıraş köpüğü, nemlendirici üzere şahsî bakım eserlerinde BHT (Butillendirilmiş Hidroksi Toluen), BHA (Butil Hidroksi Anisol), paraben ve formaldehit üzere toksik unsurlar vardır ve kolaylıkla bedene absorbe olurlar. BHA esirgeyici ve antioksidan emellerle kullanılan ve E320 kodu ile bu eserlerde yer alan kimyasal toksik bir unsurdur. Deodorantların bir kısmında alüminyum vardır. Alüminyum kanserojen ve nörotoksik bir bileşiktir. Hoşluk kremlerinde bulunan paraben hususu de birebir halde toksik ve kanserojendir. Ferdî bakım eserlerinin yanı sıra çamaşırlarda kullanılan şampuan, koku giderici, deterjan, beyazlatıcı, leke giderici ve yumuşatıcıların birçok toksik kimyasal hususlar içerir.
Halı
Kapalı yerlerdeki kirliliğin en kıymetli nedenlerinden biridir. Doğal gereçler yerine çoğunlukla PVC, naylon, polyester, akrilik, poliüretan, lateks üzere plastik gereçlerden yapılan halılar fazla ölçüde toz fiyat ve klozetlerden binlerce kat daha fazla bakteri, küf ve mantar içerirler. Bilhassa yeni olan ve sentetik liflerden yapılmış halılarda birçok toksik kimyasal unsur bulunur. Yapıştırıcılar, alev geciktiriciler-boyalar, leke önleyici kimyasallar, güve ilaçları ve nem önleyici kimyasallar bunlardan bazılarıdır. Temizleyici kimyasallar da toksiktir. Birçok naftalin, etanol, amonyak ve kanserojen olduğu bilinen leke çıkartıcı olarak kullanılan perkloretilen içerir. Münasebetiyle halılar temizlendikten sonra uzun mühlet kurutulmalı ve sonra kullanılmalıdır. En doğrusu halıları deterjan yerine sirkeli su ile temizlemektir.