Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) ve Irak merkezi hükümeti ortasında 2005’ten itibaren başlayan güç uyuşmazlığı, Erbil’in Bağdat’tan bağımsız bir halde 2014’ten itibaren Türkiye üzerinden dünya güç piyasasına “ham petrol” ihraç etmesiyle tepeye çıktı.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve IKB Başbakanı Mesrur Barzani’nin 4 Nisan’da başşehir Bağdat’ta imzaladığı “petrol ve gaz” mutabakatıyla taraflar ortasındaki 18 yıllık tartışmaya “geçici bir mühlete kadar” son verildi.
Mesut Barzani liderliğinde olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) öncülüğünde Bağdat ile yapılan “Petrol Anlaşması”na, IKB’de ikinci parti pozisyonundaki Kürdistan Yurtseverler Partisi (KYB) ve öbür muhalefet medyasından sert tenkitler geldi.
KDP’ye yakın medya organları muahedeyi bir “zafer” olarak öne çıkarırken, KYB ve muhalefet medyası ise bunu “hatadan dönme ve ders çıkarma” olarak tanımladı.
KYB’nin resmi haber ajansı olan PUK Media, IKB Hükümeti Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani ve başka yetkililerin muahedeyi gaye alan sert tenkitlerine geniş yer verdi.
KDP’nin muahedeyi bir siyasi zafere dönüştürmesine reaksiyon gösteren Talabani, “Şu anda şampiyonluğumuzu öne çıkarma vakti değil. Geçmişte yaptığımız kusurlarımızı itiraf etme vaktidir” sözlerini kullandı.
KYB’ye yakınlığı ile bilinen Rachlaken News, KYB’li milletvekili Loqman Werdi’nin açıklamasından alıntı yaparak manşetten verdiği haberinde “Petrol mutabakatından sonra Kürdistan hükümeti resmi bir formda Kürdistan halkından özür dilemeli ve tazminat ödemelidir” tabirlerine yer verdi.
Muhalefet cephesinde yer alıp Ali Bapir liderliğindeki muhafazakâr İslami bir parti olan “Irak Kürdistan Adalet Toplumu” (Komel) da kendi resmi medya organı olan Peyam TV üzerinden KDP ve petrol mutabakatına yüklendi.
IKB Meclisi Komel Milletvekili Omer Gulpi, “9 yıl boyunca uygulanan ‘bağımsız ekonomi’ modeli değildi. Lakin halkın yalnızca bedelini ödediği bir yıkım siyaseti idi” tenkidinde bulundu.
Yine IKB’de hükümet ortağı olmasına karşın muhalif bir çizgide yer alan Goran (Değişim) Hareketi de kendi resmi medyası üzerinden KDP’nin petrol siyaseti ve Bağdat muahedesini eleştirdi.
‘NEREDEYSE ÇÖKÜŞÜN EŞİĞİNE GETİRDİ’
Süleymaniye merkezli ve bağımsız Xendan haber sitesi de muahede hakkında köşe muharriri Süleyman Abdullah Yunus’un kaleme aldığı “Zor yolu geç, burası bir ovadır ” başlıklı yazıyı yayınladı. Yunus yazısında, KDP’yi geç hareket etmekle eleştirirken, son anda atılan adımın gerçek olduğunu belirtti. Yunus yazısında şu sözlere ye verdi:
“Bağımsız iktisadın sebebi ne olursa olsun, başarılı olamadı. Bizleri bağımsızlığa götürmek yerine neredeyse büyük bir çöküşün eşiğine getirdi. Yalnızca Allah biliyor güzel ve makûs nerededir. Bu yüzden Irak Federal Mahkemesi ve Paris Tahkim Mahkemesi’nin kararı ellerimize kelepçe vurmak yerine hoş bir mutabakata vesile oldu.”
Yine IKB’de Süleymaniye merkezli internet sitesi Westga News de KDP’nin petrol siyasetine sert tenkitlerle “anlaşmayı” haberleştirdi. Westa News, haberinde, Irak Meclisi’nde muhalefet cephesinde yer alan Yeni Jenerasyon Hareketi Milletvekili Sirwan Abdulwahid’in tabirlerine yer verdi.
IKB’de KDP’ye karşı güçlü bir muhalefet cephesinin ve lisan birliğinin oluşturulması gerektiğinin altını çizen Abdulwahid, “Her vakit en düzgün seçeneğin, Bağdat ile muahedeye gidilmesi olduğunu söyledik. Fakat bu sefer mutabakat bölgeye (Erbil) dayatıldı. Bölgenin tüm petrolü Bağdat’a teslim etmesi gerekiyor. Bağdat’ın onayı olmadan petrol satamaz” değerlendirmesinde bulundu.
‘ANLAŞMA KÜRDİSTAN KAMUOYUNU İKİYE BÖLDÜ’
Şasiwar Abdulvahid liderliğindeki Yeni Kuşak Hareketi’ne yakınlığı ile bilinen NRT TV‘nin internet haber sitesinde de, Erbil-Bağdat petrol mutabakatına ait gazeteci Aso Haci tarafından “Anlaşma: Gurur ve Utanç” ismiyle bir makale yayınlandı.
Haci makalesinde, şunları kaydetti:
“Mesrur Barzani ve Muhammed Şiya es-Sudani ortasında petrolün nasıl satılacağına dair yapılan muahede, Kürdistan kamuoyunu ikiye böldü.
Değer ve Kürtlük yolunun değişmez prensiplerinin peşinden koşanlar yararlı çıktı. Bu taraf hiçbir halde Kürdistan halkının diz çöktürülmesine müsaade vermedi. Tarih boyunca nasıl ki öteki milletlerin, Kürdistan’ın manevi bedelleri üzerinde karar vermesine karşı çıkıldıysa, yeniden tıpkı formda Kürdistan’ın maddi kaynakları üzerinde kelam sahibi olmasına müsaade etmediler. Kürdistan’ın gaz ve petrolü için Bağdat ile yaşanan tartışmaların tek tahlilinin ‘teslim etmek’ olduğunu öne sürüyorlardı. Lakin bugün Mesrur Barzani’nin öncülüğünde Kürdistan halkının iradesine karşı diz çökmek zorunda kaldılar.”
Hacı, isim vermeden KYB’nin de muahedeyi Kürdistan kamuoyu önünde karalamaya çalıştığını, Bağdat’ta elde edilen zaferi, partiler ortasında çekişmede kullanmak istediğini belirtti.
Barzani’nin Bağdat’tan “gururla” ayrıldığını aktaran Hacı, “Mesrur Barzani Bağdat’ta sarih bir Kürtçe ile Kürdistan halkının zaferini ilan etti. Birebir vakitte şunun da altını çizdi; dün bizim yanımızda durmayanlar, bugün de elde ettiğimiz yarar ve kazanımlarımızın ortağı olamazlar” dedi.
ABDİ’YE SUİKAST SAVI KDP-KYB ORTASINDA MEDYA HENGAMESİNE DÖNÜŞTÜ
Türkiye, 3 Nisan’da, PKK’nin Süleymaniye ve bölgede artan faaliyetlerini münasebet göstererek hava alanını Temmuz ayına kadar Süleymaniye Havalimanı’na giden tüm uçak seferlerine kapattığını duyurmuştu.
Bu kararın akabinde 8 Nisan’da Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Genel Kumandanı Mazlum Abdi ve beraberindeki bir heyeti gaye aldığı belirtilen bir atak düzenlendi. Süleymaniye Havalimanı’nda yaşanan SİHA saldırısının Türkiye tarafından gerçekleştirildiği tez edilirken, SDG amacın Abdi olduğu tezini evvel reddetti daha sonra doğruladı.
Bu olayın akabinde KDP’den KYB’ye yönelik açıklamalar geldi. KDP’li IKB Hükümet Sözcüsü Cotyat Adil, havalimanı saldırısının KYB’nin bölgedeki yanlış siyasetlerinden kaynaklandığını ima etti. Adil, “Bu tehlikeli süreç hükümet kurumlarının işgal edilmesi ve yasa dışı faaliyetler için kullanılması sonucunda yaşanmıştır” dedi.
KYB de KDP’den gelen bu açıklamaya cevap verdi. KYB’li Kubat Talbani, “Kürt halkına şunu da açıklıyoruz: Cotyar Adil, Kürdistan Bölgesi Hükümeti Sözcüsü değildir ve yalnızca hükümette bir partiyi temsil ediyor, hiçbir halde hükümet ismine konuşmak onun vazifesi değil ve son açıklamasını kınıyoruz” dedi.
Goran Hareketi’ne bağlı Spee Medya da, “KDP’nin Türkiye’yi eleştirmek ve reaksiyon göstermek yerine KYB’yi suçladığını” belirtti.
Haberde, KDP kotasından Irak Dışişleri Bakanı olan Fuat Hüseyin’in, “İran Erbil Havalimanı’na hücum düzenlerken bunu şiddetle kınadığı lakin Süleymaniye Havalimanı’na akına ise sessiz kaldığı” tenkidinde bulunuldu.
Havalimanına bir öteki üst seviye reaksiyon de KYB’nin kurucusu İbrahim Ahmed’in kızı Şanaz İbrahim Ahmed’ten geldi.
Havalimanına yönelik saldırıyı “terör” olarak tanımlayan İbrahim, “Türkiye’nin diğer ülkelerle ne vakit bir sorunu olursa, gelip Kürdistan bölgesini bombalıyor. Türkiye’nin bir iç sorunu varsa bunu kendisi çözmelidir” dedi.
KDP ve KYB’nin bu olay hakkında medya üzerinden çekişmelerine de değinen İbrahim, “partilerin tek bir hali olmalı ve medya üzerinden çekişmelerine gerek yok” değerlendirmesini yaptı.