Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 0,04 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 39,59’a gerilediğini açıklamasının akabinde TCMB’nin Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.
Rapora nazaran, mayısta yıllık enflasyon, güç, besin ve alkolsüz içecekler, alkol-tütün-altın kümelerinde düşüş kaydederken, temel mallar ve hizmet kümelerinde arttı.
Raporda şunlar kaydedildi:
“Aylık enflasyonun seyrinde güç ve besin dışı mallar, hizmetler öne çıkarken, güç fiyatları bariz bir oranda geriledi. Temel mal kümesi enflasyonundaki artışta, metot değişikliği sonucu yeni dönem geçişinin mayıs ayına kaydığı giysi ve ayakkabı alt kümesinin yanı sıra araba kaleminin sürüklediği sağlam tüketim malları tesirli olmuştur.
Enerji fiyatları mayıs ayında yüzde 21,00 ile yüksek bir oranda gerilemiş, küme yıllık enflasyonu 28,16 puanlık düşüşle yüzde -6,97 düzeyinde gerçekleşmiştir. Konut abonelerine mayıs ayında bedelsiz olarak kullandırılan doğal gaz ile memleketler arası petrol fiyatlarının son periyottaki ölçülü seyri yurtiçi akaryakıt fiyatlarında yüzde 6,22 gerileme olumlu etkileyerek aylık düşüşe katkı sağlamıştır.”
“Yıllık değişim oranı B endeksinde 0,32 puan düşüşle yüzde 47,70, C endeksinde 1,14 puan artışla yüzde 46,62 düzeyinde gerçekleşirken, alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu periyotta güç, besin ve alkolsüz içecekler, alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 4,12, 0,58 ve 0,31 puan azaldı.” denilen raporda şunlara dikkat çekildi:
“Temel mallar ve hizmet kümelerinin katkıları sırasıyla 0,37 ve 0,55 puan olurken, mevsimsellikten arındırılmış datalarla incelendiğinde, aylık artışlar evvelki aya kıyasla B ve C endeksinde yükseldi. Fiyat artışları B endeksini oluşturan kümelerden temel mal ve hizmetlerde bir evvelki aya nazaran yükselirken, işlenmiş besinde yatay seyrederek ölçülü görünümünü korudu.
Hizmet fiyatları mayıs ayında yüzde 4,60 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 1,33 puan artışla yüzde 59,95 oldu. Bu periyotta yıllık enflasyon ulaştırma kümesinde gerilerken öbür alt kümelerde yükselmiştir. Lokanta-otel fiyatlarındaki yüzde 7,10 oranındaki aylık artışta gerek besin fiyatlarının etkilediği yemek hizmetleri gerekse konaklama hizmetleri fiyatlarındaki yükselişler tesirli oldu. Mayıs ayında kira alt kümesinde aylık artış yüzde 5,15 ile güçlenirken, bu kümede yıllık enflasyon yüzde 71,43 oranına yükselmiştir.”
Raporda, “Diğer hizmetler alt kümesi fiyatlarındaki artışta şahsî ulaştırma araçlarının bakım tamiri, eğitim ve sıhhat hizmetleri öne çıkarken, haberleşme fiyatları görünümünde internet ve telefon görüşme fiyatlarında devam eden yükselişler belirleyici oldu. Ulaştırma hizmetleri aylık enflasyonu havayolu ile yolcu nakliyeciliği fiyatlarındaki artışa rağmen karayolu ile şehirlerarası yolcu nakliyeciliği fiyatlarındaki düşüşün tesiriyle ölçülü gerçekleşerek, bu kümede yıllık enflasyon yüzde 39,34’e geriledi.” tabirleri yer aldı.
“Mayıs ayında temel mal kümesi yıllık enflasyonu giysi ve ayakkabı ile sağlam mal alt kümelerinde yükselirken, öbür temel mallarda gerileyerek 0,91 puan artışla yüzde 35,07 oldu. Sağlam mal fiyatları (altın hariç) aylık bazda yüzde 3,48 oranında artarken, alt küme yıllık enflasyonu 1,80 puan yükselerek yüzde 39,27 gerçekleşti. Aylık bazda alt küme fiyat artışını araba kalemi yüzde 6,37 sürüklerken, elektrikli ve elektriksiz aletler, mobilya kalemlerinde fiyatlar sırasıyla yüzde 0,88 ve 0,55 artışla daha ölçülü bir biçimde yükseldi.” denilen raporda şunlara vurgu yapıldı:
Mevsimsellikten arındırılmış bilgiler bu periyotta zerzevat fiyatlarında daha bariz olmak üzere taze meyve ve zerzevat fiyatlarında artışa işaret etti. Taze meyve ve zerzevat dışı işlenmemiş besin kümesinde patates ile tavuk eti fiyatlarındaki yükselişler dikkat çekerken, kırmızı et fiyatlarındaki artış yavaşladı. İşlenmiş besinde aylık enflasyon (yüzde 1,08) et fiyatlarındaki görünüme istinaden işlenmiş et eserleri (yüzde 5,97) öncülüğünde devam etmiştir. Ekmek ve tahıl eserleri fiyat artışlarındaki yavaşlama mayıs ayında da sürmüştür.
Yurt içi üretici fiyatları mayıs ayında yüzde 0,65 ile sonlu bir artış kaydetmiş, yıllık enflasyon 11,35 puan azalarak yüzde 40,76 oldu. Ana sanayi kümelerine nazaran yıllık enflasyon alt kümelerin tümünde düşüş kaydederken, aylık bazda güç fiyatları yüzde -6,67 ile azalış eğilimini sürdürdü. Aylık fiyat gelişmeleri dallar bazında incelendiğinde, rafine edilmiş petrol eserleri ile elektrik-gaz imalatı bölümlerinde fiyatlar düşerken, ağaç ve mantar eserleri, motorlu kara taşıtları, besin, fabrikasyon metal ve mobilya kesimleri fiyat artışları ile öne çıktı.”