Müjde Işıl – Müzik efsanesi Nick Cave, İKSV’nin 50’nci yılına özel konser için bugün İstanbul’da hayranlarıyla buluşuyor. Daha evvel de İstanbul Caz Şenliği kapsamında müzikseverlerimizle bir ortaya gelen sanatçı, efsane kümesi The Bad Seeds ile sahne alıp müzikleriyle öykülerini anlatmaya devam ediyor. 1982’de kurulan Nick Cave & The Bad Seeds’in, 1984’te çıkan birinci albümleri “From Her To Eternity”den itibaren kaydettikleri albüm sayısı 20’ye yaklaştı. Kümenin albümleri dünya çapında beş milyondan fazla sattı. Etkilediği sanatkarları, ilham verdiği müzikleri saymıyoruz bile…
Biz de bu vesileyle “This Much I Know to Be True” belgeselini ele alalım istedik. Belgeselin direktörü şu sıralar Marilyn Monroe biyografisi “Blonde” ile gündemimizde olan Andrew Dominik. Dominik’in Cave ile özel dostluğu olduğunu ve Nick Cave and the Bad Seeds’in 16. stüdyo albümü Skeleton Tree’nin, Nick Cave’in 15 yaşındaki oğlu Arthur’un vefatının gerisindeki kaydını belgeleyen “One More Time with Feeling” için 2016’da da birlikte çalıştıklarını hatırlatalım.
Üç koldan anlatım
“This Much I Know to Be True” üç koldan ilerleyen bir anlatıya sahip. “Ghosteen” ve “Carnage”den müzikler, belgeselin büyük kısmını kapsıyor. Kısa bir sahnede olsa da Marrianne Faithful’u görmek tüm müzikseverlere düzgün geliyor. Çoğunlukla kapalı alanda konser kaydı konseptinde ilerleyen belgesel bir noktadan sonra Cave ile Warren Ellis’in yaratıcı iş birliğine ve yakın dostluklarına dönüyor. 1994’ten beri kümenin üyesi olan Ellis, Cave’in müziklerindeki o özel ruhu yaratan, paylaşan kıymetli bir kişilik. İkisinin uzun vadeli dostluğu ve iş birliği belirli ki birbirini tamamlama hâlini almış.
Müzikle çok ilgili değilseniz bile “This Much I Know to Be True” sizi bir noktada yakalıyor, hatta o kısımlar en çok iz bırakanlar, desek abartmış olmayız. Belgeselin en etkileyici kısımları, Cave’in acı geçmişine temas eden kısımlar. 65 yaşının arifesindeki sanatçı iki kere evlat acısı yaşadı. 2015’te ve bu sene yani yedi yıl ortayla iki oğlunu kaybetti. Acıların en büyüğü olarak tanımlanan evlat kaybını iki kez yaşamış olmak, Cave’e bir isyankâr değil, bir ermiş hâli getirmiş. Hayranlarından gelen sorular ve yorumlar da en çok bu bahisle ilgili. “İnsan, hayatı üzerinde hiçbir denetimi olmadığı fikriyle nasıl başa çıkabilir?” sorusuna Cave’in verdiği yanıt, ömür dersi üzere: “Hepimizin hayatı, tehlike ve risklerle dolu. Hayatımızdaki tertip pamuk ipliğine bağlı. Vakitle denetimin bizde olmadığını anlıyoruz. Denetim bizde hiç olmadı ve olmayacak. Ancak güçsüz de değiliz. Hayatın önümüze çıkardığı şeylere nasıl reaksiyon vereceğimiz bize bağlı. Yaşadığın talihsizlikler yüzünden tabana çökebilir, hissizleşip hayata küsebilirsin. Veya hayatın sunduğu fırsatlara gerçek ilerleyebilirsin; değişim ve yenilenme için. Hayat sana ebediyen alternatif bir yol sunar. O yolu seçmek, hayatın hepimize yaptığı makus sürprizler karşısında güçlü bir başkaldırıdır.”
Meditasyon etkisi
Elbette Nick Cave hayranları, onun karanlığa düşen fakat mana arayışındaki müziklerini dinlemekten mest olacaktır. Lakin Cave’in yaşadığı acılarla çaba etme daha doğrusu “sakin” kalma usulü, tüm insanlığa hitap ediyor. “Benim için en değerli şey memnunluk değil. Hayatta bir şeyleri manalı bulmam değerli. Evvelden kendimi müzisyen yahut muharrir olarak tanımlardım. Ancak artık kendimi müzik yapan ve bir şeyler yazan bir baba, eş ve insan, vatandaş olarak görüyorum” diyor Cave. Belgeseli izlemek meditasyon tesiri yapıyor kolaylıkla. Gözümüzde büyüttüğümüz problemlerin, iki evlat kaybetmiş bir babanın kabullenme sürecinden daha güç olamayacağını utanarak idrak ediyoruz.
Tabii her şey bu kadar dramatik değil. Ortalara minik minik mizah modülleri serpiştiriyor Cave. Örneğin Andrew Dominik’e tatlı tatlı sitem ederek sinema çekme sürecini sevmediğini belirtiyor. Andrew Dominik klasik anlatı tekniğiyle çektiği belgeselde müzik kayıtlarına titizlenmiş. Onun dışında teknik açıdan belgeselde yükünü hissettirmiyor.
Cave yaş aldıkça manası ağırlaşan müzikleriyle kalplere hitap etmeyi sürdürürken “This Much I Know to Be True” ile hem şimdiki hem de gelecek kuşaklara güzel bir arşiv bırakmış. Müziğine ve hayata dair söylediklerine kapılmamak elde değil…