Multipl Skleroz (MS) hastalarına bilime dayalı yenilikçi tedavi seçenekleri ile tahliller sunmak için çalışmalarını sürdüren Türkiye MS Derneği ve Novartis iş birliğiyle yapılan,
Türkiye’de 78 ili ve KKTC’yi kapsayan araştırmada, MS hastalarının hasta profili, klinik ve hastalıkla ilgili faktörler açısından kapsamlı bir halde ele alındı ve yapılan anket aracılığıyla MS hastalarında hasta tecrübesini ve hastalıkla ilgili farkındalığı kıymetlendirmek ve pandemi periyodunda uygulamadaki değişiklikleri ortaya koymak amaçlandı.
Türkiye MS Derneği Lideri Doç. Dr. Melih Tütüncü MS hastalığına ait olarak: “MS’in semptomları bireyden şahsa değişebiliyor. Belirtiler; yorgunluk, görme sorunları, uyuşma ve hissizliğin yanı sıra kas güçsüzlüğü, uyum ve istikrar zahmeti ve bilişsel bozukluk içerebiliyor. Bu semptomlar kişinin günlük hayatını değerli ölçüde etkileyerek çalışmayı, toplumsallaşmayı ve günlük aktivitelere katılmayı zorlaştırabiliyor. MS’in erken teşhisi, bireylerin uygun tedaviye vaktinde erişmesine imkan tanıdığı için çok kıymetli. Vaktinde teşhis ve tedavi yapılmadığı takdirde MS, geri dönüşü olmayan hudut hasarına ve sakatlığa yol açabiliyor. MS farkındalığı, hastalığı tanıma ve erken teşhisin ehemmiyeti hakkında toplumun eğitilmesi için kritik ehemmiyet taşıyor.Farkındalık çalışmalarının gayesi; MS’in belirti ve semptomlarını anlamayı, bireyleri bu semptomlardan rastgele birini yaşadıklarında tıbbi yardım almaya teşvik etmeyi ve hastalıkla yaşayanları desteklemeyi içeriyor.” halinde konuştu.
Türkiye genelinde yürütülen araştırmaya katılan MS hastalarının yüzde 76’sı bayandı. Ankete katılan bireylerin ortalama yaşı 36 olup iştirakçilerin yarısı çalışan hastalardan oluşuyor.
Araştırmaya nazaran, Türkiye’de MS hastaları nöroloji doktorlarına başvurduğu takdirde ortalama 3 ay içerisinde teşhis alıyor. Hastaların yarısından birden fazla teşhis almadan evvel kol yahut bacak bölgesinde uyuşma, görme bozukluğu ve kuvvet kaybından şikayetçi.
Türkiye’deki MS hastalarının yüzde 22’si, MS nedeniyle fizikî bir pürüzü olduğunu belirtiyor. Bu pürüzlerin birçoklarının yürüme zahmeti ve el kullanımıyla ilgili olduğu görülüyor.
Türkiye MS Derneği İdare Heyeti Üyesi Doç. Dr. Serkan Demir, Novartis iş birliği ile hayata geçirilen çalışmalar hakkında şunları söylüyor: “COVID-19 pandemisi, MS ile yaşayan beşerler için sıhhat hizmeti sunumunda beklenmedik değişiklikler yarattı. COVID-19 nedeniyle hastaneye yatışların, engellilik oranı daha yüksek olan ve damar yolundan tedavi alan hasta kümesinde daha yüksek olduğu görüldü. Velhasıl, COVID-19 pandemisi, MS’li hastaların sıhhat hizmeti idaresi için pek çok zorluğu da beraberinde getirdi. Öte yandan, çalışmalar, teletıbbın yüz yüze ziyaretlere destekleyici bir alternatif oluşturduğunu da ortaya koyuyor. COVID-19 salgını sırasında teletıp kullanımında büyük bir artış oldu. Araştırma, doktorların Türkiye’de yaşayan MS hastalarına bu seyahatleri sırasında tespit ettikleri sıkıntılarda nasıl takviye olabilecekleri konusunda da bir fikir veriyor.”
Türkiye MS Derneği İdare Konseyi Üyesi Doç. Dr. Tuncay Gündüz araştırmayı şöyle kıymetlendiriyor: “Çalışma, Türkiye’deki multipl skleroz (MS) hastalarının birçoklarının MS tipinin farkında olmadığını göstermiştir. Tüm MS hastalarının dörtte biri MS’e bağlı fizikî engellilik yaşadığını belirtmiştir. Tedavi seçenekleri ve ömür üslubu hakkında kâfi hasta eğitimi, MS’in idaresinde kritik bir rol oynamaktadır.”
İlandır