Ukrayna Savaşı’nda Rusya’nın Ukrayna’nın tüm limanlarını ele geçirmesi dünyada tahıl krizinin yaşanmasına neden oldu. Rusya’yla birlikte dünyanın en büyük tahıl ihracatçısı olan Ukrayna, elindeki tahılları ihrac edemedi. Bu durum Ukrayna’dan gelecek tahıla muhtaçlığı olanların, tahılın pahalılaşması nedeniyle açlık noktasına gelmesine neden oldu.
Türkiye’nin öncülüğünde, Birleşmiş Milletler’in (BM) teşebbüsleriyle İstanbul’da imzalanan muahede, Ukrayna’dan bir tahıl koridoru açılmasını öngördü. Mutabakatın imzalanmasından sonra Rusya’nın Türkiye’yi öven metnin BM’de okunmasını engellediği argüman edildi.
BM VE TÜRKİYE ÖVÜLÜYORDU
DW Türkçe’nin Associated Press’e (AP) dayandırdığı habere nazaran, taslak açıklamada, Moskova ile Kiev ortasında muahede sağlanabilmesi için gösterdikleri efordan dolayı BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Türk hükümeti de övülüyordu.
AP’ye konuşan Norveç’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Mona Juul şunları söyledi:
“Norveç ve Meksika günlerce Konsey’i, Karadeniz’den tahıl, besin ve gübre ihracatına tekrar başlanabilmesini sağlayacak bu kıymetli muahedeyi olumlu karşılayan bir ileti üzerinde birleştirmek için çalıştı… Ne yazık ki mümkün olmadı.”
VETO NEDENİ GUETERRES’İN KINAMASI
Rusya’nın taslak metne karşı çıkma sebebinin, yayımlanacak açıklamada Guterres’in Odessa Limanı’na düzenlenen Rus saldırısını kınaması olarak varsayım ediliyor.
Rusya, İstanbul’daki imza merasiminden bir gün sonra, Ukrayna tahılının yurt dışına ihraç edilebilmesi için belirlenen üç limandan biri olan Odessa Limanı’nı vurmuştu.
BM Genel Sekreteri Guterres, Odessa Limanı’na yönelik saldırıyı “tartışmasız şekilde” kınarken tarafların tahıl muahedesi kapsamındaki vaatlerine bağlı kalmaları gerektiğini söz etmişti. İmzalanan mutabakatla Moskova ve Kiev, bu mutabakat kapsamındaki gemi ve limanları amaç almama konusunda garanti vermişti.