Hürriyet muharriri Fatih Çekirge, güçte atılan başarılı adımların perde gerisini kaleme aldı. ’70 yıllık kuşatma’nın nasıl sona erdiğine dikkat çeken Çekirge, periyodun Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın zincirleri kıran o sihirli sorusunu gündeme taşıdı.
İşte Fatih Çekirge’nin yazısı:
Abdülhamid Han gemisinin öyküsünü, Temmuz 2018’e kadar Güç Bakanı olan Berat Albayrak’ın o periyot çalışma arkadaşı Fatih Dönmez’e sorduğu zincirleri kıran sorudan yola çıkarak yazdım.
1. ABDÜLHAMİD Han gemisi satın alınırken finansman görüşmeleri sırasında Türkiye’ye bir koşul koşulmak istenmiş: “Şu bölgelerde araştırma yapamazsınız…”
Tabii o bölgelerin neresi olduğunu çok güzel biliyoruz.
Bugün Türkiye’nin hakkını aradığı bölgeler. Yani Mavi Vatan…
Cumhurbaşkanı Erdoğan o yüzden Abdülhamid Han sondaj gemisini uğurlarken dedi ki: “Şimdi bu kaidelerde bu gemiyi paranızla alamazsınız. Kiralayamazsınız…”
O kurallar, Doğu Akdeniz’deki güç savaşlarıdır…
Peki Türkiye ne yaptı?
İşte bu pazar, o sihirli sorunun kıssasını yazıyorum.
2. 70 YILLIK KUŞATMA
Türkiye Petrolleri’nin mühendisleri 70 yıldır ısrar ediyordu:
“Karadeniz’de petrol ve gaz var…”
Ancak Türkiye’nin elinde bu araştırmayı yapacak ne gemi ne de teknik güç vardı.
TPAO’nun kısıtlı imkanlarıyla mühendisler gaz ve petrol alanlarına yaklaşıyor lakin derin hafriyat mümkün olmuyordu.
Ne yapsın Türkiye?
Dünyanın en büyük derin deniz araştırma şirketlerini Karadeniz’e davet etti.
İngiliz BP geldi…
Büyük paralarla muahede yaptı. Kazdı. Araştırdı.
Raporu yazdı:
“Ekonomik verimliliği olan bir bulguya rastlanmamıştır…”
Paraları aldı, gitti.
Bu cümlenin çevirisi şuydu:
“Bir şeyler var fakat maliyet tahliline nazaran kâfi değil…”
Ama Türk mühendisler ısrar ediyordu:
“Nasıl olmaz?”
Bu sefer öteki bir şirket, Petrobas davet edildi.
O da geldi. Araştırma için paraları aldı. Sonra birebir karşılık:
“Üstünü kapatın.”
Ardından dünya devleri çağrıldı…
Uğruna savaşlar çıkarılan Amerikan Exxon Taşınabilir geldi. Paraları aldı. Büyük şovlarla araştırma yaptı.
Sonuç:
“Boş…”
Öteki dev, Shell geldi. O da paraları aldı. Sonuç tekrar “Boş”…
Böylece yıllar geçti.
Türkiye güç açığını kapatmak için her yıl milyarlarca dolar ödüyordu…
Ve geldik bugüne…
Enerji Bakanı Berat Albayrak en yakınındaki isimlere soruyordu:
“Biz bu araştırmaları yapan yabancı şirketlere nasıl inanacağız?”
Ve Albayrak, Fatih Dönmez’e sordu:
“Biz neden ulusal bir araştırma sistemi kurmuyoruz?”
Yani:
“Biz neden kendi sondaj gemimizle, kendi mühendisimizle araştırmıyoruz?”
Fatih Dönmez gaz ve elektrik konusunda dayanılmaz deneyimli bir isimdi.
“Hemen çalışmaya başlayalım” dediler.
Evet arkadaşlar…
Karadeniz’de bulunan doğalgazın arkasındaki sihirli soru işte budur.
Dahası…
Türk milletini onlarca yıldır boğan güç kuşatmasını kıran soru budur.
Yani…
Zincirleri kıran soru:
“Biz neden yapmıyoruz?”
3. 6 NİSAN’DA BİRİNCİ ÇIKIŞ: ‘SONDAJ GEMİSİ ALIYORUZ’
Genç ve atak yapısıyla bilinen Bakan Albayrak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan onayı alınca kolları sıvamıştı.
Türkiye’nin geleceği için tarihi bir teşebbüsü başlattığına inanıyordu.
Ve 6 Nisan’da birinci açıklamayı yaptı: “Tarihimizde birinci sefer inşallah bu yıl alımını gerçekleştireceğimiz arama sondaj gemimizle, yılda en az Akdeniz’de 2 tane, Karadeniz’de 2 tane olmak üzere her yıl kuyu kazacağız. Türkiye olarak biz artık büyük ve güçlü ülke Türkiye diyorsak, bu alanda da kendi mühendisimiz, gemilerimiz, arama sondaj platformlarımızla olmak zorundayız. İnşallah bunun sonucu noktasında kıymetli adımlar atacağız.”
4. TÜRK BAYRAKLI ARAŞTIRMA DÜNYAYA İLAN EDİLİYOR
Bakan Albayrak, bütçe toplantısında şöyle diyordu:
Doğalgaz ve petrol arama çalışmaları kapsamında Barbaros Hayrettin Paşa ve Oruç Reis gemilerimizle hem Akdeniz hem Karadeniz’de ayrıntılı sismik aramaları yürütüyoruz. Bütün dünyaya sesleniyorum: ‘Türkiye olarak sondaj faaliyetleri petrol ve gaz arama faaliyetleri noktasında, Türkiye’nin sahip olduğu, Türk Bayrağı’nın dalgalandığı gemilerimizle yelken açıp dolaşacağız.’
5. FATİH’TEN MÜJDE
2018 sonuna hakikat araştırmalar hızlanmış, birinci bilgiler de gelmeye başlamıştı.
İşin tuhaf tarafı, dünyanın dev şirketlerinin araştırma yapıp “Burada değerli bir şey yok” dedikleri bölgelerden geliyordu bildiriler…
Ve 21 Ağustos 2020’de Cumhurbaşkanı Erdoğan muştuyu verdi: “Karadeniz’de 320 milyar metreküplük doğalgaz rezervi bulundu. 2023’te Karadeniz gazı milletin kullanımına açılacaktır.”
6. ALBAYRAK’IN ŞÜKRETTİĞİ GÜN
Müjdeli haberin verildiği günün ertesinde Berat Bey’le bir telefon konuşması yapmıştık…
Sormuştum: “Haberi birinci aldığınız anda ne hissettiniz?”
Heyecan katsayısı yüksek bir sesle şöyle demişti: “O an yalnızca şükrettim. Bir milletin geleceği için, çocuklarımızın geleceği için muazzam bir keşiftir bu. Çok şükür…”
Ve sonra devam etmişti: “Düşünün ki bu milletin her yıl üzerine gelen 40 milyar dolarlık yük artık kalkıyor. Bu harikulade bir şey… Bağımsızlığımız için, geleceğimiz için tarihi bir gelişme. Türkiye artık büyükler ligine yükselmiştir. Yıllarca yabancı güç şirketlerinin sondajlarına bakan bir Türkiye, artık kendi yerli ve ulusal sondajlarını yapmaktadır. Sonuç da işte bu türlü muştuyla ortaya çıkmıştır.”
Evet arkadaşlar…
Berat Albayrak ve Fatih Dönmez elbette Erdoğan’ın takviyesiyle Türkiye’nin geleceği için tarihi bir iş yapmışlardır.
Berat Bey’i, çeşitli nedenlerle eleştirenleri bilmem.
Benim bildiğim işte bu sihirli soru ve Türkiye gerçeğidir…
Enerji kuşatmasındaki zincirlerin kırılmasıdır.
Bu nedenle Berat Albayrak’ın hakkı teslim edilmelidir.
Peki o gemiler alınmasaydı ne mi olurdu?
İşte yanıtı…
7. AMANSIZ MÜCADELE
Hatırlayın. Bir devir Doğu Akdeniz’de büyük bir tansiyon yaşanmıştı.
Savaş gemileri burun buruna geliyor. Bir Fransız savaş gemisini Türk savaş gemisi gövdesiyle uzaklaştırıyordu.
Niye?
Doğu Akdeniz’deki bu güç alanları için.
Yunanistan, İsrail’den Mısır’a, Suudi Arabistan’dan Fransa’ya kadar savunma mutabakatları yapmıştı. Dev güç şirketlerine bu alanlarda gaz ve petrol aramaları için ruhsatlar vermişti. Gaye Türkiye’yi Münhasır Ekonomik alanlar açısından Doğu Akdeniz’de daracık bir bölgeye sıkıştırmaktı.
Peki Türkiye’nin hakları…
İşte Libya ile yapılan mutabakatın sırrı buradaydı. Bu muahede sayesinde Türkiye sıkıştırılmak istendiği dar alandan çıkmış, kendi haklarının bulunduğu sularda güç aramaya başlamıştı.
Şimdi soralım:
– Şayet bugün Türkiye’nin kendi sondaj gemileri olmasa, hangi ülke ya da dev şirket Türkiye için sondaj yapardı?
Elbette hiçbiri.
Yapsalar da onlarca kural koşarlardı.
Tıpkı Türkiye’ye F-16 satmak için “Yunanistan karasularında uçuramazsın” koşulu koymaya çalışan ABD Kongresi üzere.
Yıllarca insansız hava araçlarını satmayan ABD, sonunda Türkiye’yi dünyanın en gelişmiş insansız hava araçlarını yapan ülke pozisyonuna getirmedi mi?
Dünyada açık olan şudur arkadaşlar: Yerli ve ulusal teknolojin yoksa, dünyanın birinci liginde kendi çıkarlarını koruyamazsın. Daima bağımlı ve ikinci sınıfta kalırsın.