Patrick Özdemiroğlu- Biliyorsunuz, her yılın başında yeni yıl kararları almak diye bir realite var. Hayatımızda yolunda gitmeyen, değişmesini istediğimiz mevzuları “normal zamanda” yoluna sokamadığımız için bunun yükünü takvimdeki bir yaprağa yüklüyoruz. “Koskoca yıl değişebildiyse, biz neden değişemeyelim” diyerek listeler yapıyoruz. Aslında bu dönüm noktaları yalnızca yıl başlarına has değil; doğum günleri, tatiller üzere hadiseler de pak bir sayfa açmaya vesile olabiliyor.
ABD’de yapılan bir araştırmaya nazaran yeni yıl kararları alan dört bireyden biri, 1 hafta içinde maksadından sapmaya başlıyor. Kelam konusu kararları alanların yüzde 80’inin şubat sonunda su kaynatmaya başladığı görülüyor. Filmin sonuna bakıldığında ise amacını sürdürmeyi başaranların oranı yüzde 10’da kalıyor. Özetle, bir dahaki sefere o arkadaşınız “İstemek başarmanın yarısıdır” diye nutuk çekmeye başlarsa, kendisini “Hayır efendim, yüzde 10’udur” diye düzeltebilirsiniz.
Öte yandan; sizin için bu yeni yılın en kıymetli kararı, “yeni yıl kararı almamak” da olabilir. Bu istisnai durumda istemekle başarmak ortasındaki münasebetin yükselmesini bekleyebiliriz.
Peki ya aldığımız kararlarla gerçekleşenler ortasındaki uyumsuzluğun bir öteki nedeni varsa? Kendimize koyduğumuz maksatları yanlış seçiyor olabilir miyiz? Onları nasıl daha verimli belirleyebiliriz? Son birkaç yıldır başımıza takılan her şey için kimi darlıyoruz? Evet, bu köşeyi bir teknoloji yazısı haline getirecek ayrıntı da orada gizli: Yapay zekâ. Ben de bu yıl alacağım kararlarla ilgili yapay zekânın hislerden arınmış akılcı dayanağına başvurdum. Evvel Cohere’e neden insanların yeni yıl kararlarını uygulamakta zorlandığını sordum. Karşılığını özetleyerek ekliyorum:
* Gerçekçi olmayan amaçlar koymak.
* Hakikat motivasyon kaynağı yaratmamak.
* Toplumsal dayanak almamak.
* Vakti uygun yönetememek.
* Duygusal sıhhati önceliklendirmemek.
Bu kere yeni yıl kararları konusunda nereden başlayacağımı bilmediğimi söyleyerek bir öteki YZ aracı Gemini’ın kapısını çaldım. Kendisi bana Cohere’in vurguladıklarına paralel biçimde 9 unsurluk bir rota çizdi:
* Geçen yıl gayelerinde nerede takıldığını tespit et. Neleri başardın, neleri terk ettin?
* Koyduğun maksatları ölçülebilir kıl. (Her gün şu kadar adım atacağım gibi)
* Amaçların yapılabilir olsun, senin değerlerinle de çelişmesin.
* Gayeler için vakit hududu koy.
* Büyük amaçları, ulaşılabilecek küçük modüllere ayır.
* Seni gözlemleyecek ve motive edecek bir partner belirle.
* Zaferlerini kutla.
* Tökezlediğinde kendine yüklenme.
* Kusursuz olmaya değil gelişme kaydetmeye odaklan.
Artık buradan daha ferdî karşılıklar almaya hakikat gidebilirim diye düşünerek Gemini’dan evvel tanınan bir gaye listesi, daha sonra o listeden bana uygun gördüğüm vakit idaresi ve toplumsal bağlarla ilgili daha spesifik teklifler talep ettim. Kendimi geliştirmek istediğim mevzuları kendisine anlattım. Bilhassa Orhun yazıtlarıyla birebir tarihlerde kaleme alınmış olmasına karşın üzerinde çizik bile olmayan ‘Yapılacaklar listem’ konusunda yardım istedim. Ve bir noktada el sıkışmayı başardık. Muahedemiz şöyle:
* Liste boş kalana kadar unsurlardan birini her sabah ‘Kurbağayı ye’ tekniği ile 20 dakikalık odaklanmalarla eksiltmek. Güne o muvaffakiyet hissiyle başlamak.
* Maksat büyükse onu küçük modüllere ayırmak.
* Amaçlarımdan bir bireye bahsedip, her muvaffakiyet sonrası kendisine bilgi vermek. Onu bir denetçi üzere kullanmak.
* Başarılmış gayeleri kutlamak.
Benzer çalışmayı, toplumsal manada geliştirmek istediğim mevzulara uygulamak ve Gemini ile ortak noktada buluşmak daha pratik oldu. Günlük tutanlar için yahut kendisini uzun uzun anlatmaya üşenmeyecekler için başka teklifim de geçenlerde yazdığım NotebookLM olabilir. Sizi anlatan belgeyi deftere yükleyerek yalnızca yeni yıl maksat teklifleri değil, kendiniz hakkında tahliller ve podcaste de ulaşabilirsiniz.
Tabii malum bireyle yüzleşmeye hazırsanız…